skanuj0038 (28)

Roślinność siedlisk leśnych

74

Drzewo w fazie dojrzałości (100-120 lat) osiąga wysokość do 30 m. System korzeniowy sercowaty. pień prosty z koroną walcowatą, wysoko osadzoną. Kora na ogół gładka, błyszcząca, szarobrunatna, z wiekiem z białoszarymi plamami. Liście skrętoległe, spiczasto jajowate, na brzegach delikatnie faliste, błyszczące, żywo zielone, od spodu jaśniejsze. W stanie bezlistnym pąki liściowe podłużne, wrzecionowate, spiczaste, brązowe. Pąki kwiatowe natomiast są grubsze, srebrzyste, połyskujące, ułożone w dwóch szeregach i okryte licznymi łuskami. Gatunek jednopienny. Kwiatostany męskie w postaci żółtawych, zwisających kotek na długich szypułkach, żeńskie w formie główki zebrane po 2 na krótkiej szypułce, z czerwonymi znamionami. Owoce w formie trójkanciastego orzeszka zamknięte po 2-3 w kolczastej, pękającej po dojrzeniu okrywie. Kwitnie w maju. Owoce dojrzewają we wrześniu i październiku. Buk owocuje rzadko, co kilka, a nawet co 10 lat.

Dąb bezszypułkowy (Dbb)

Ouercus sessilis Ehrh. (O. petraea Liebl.)

Rodzina: bukowate Fagaceao

Ot*) Rośnie w Polsce na obszarze całego niżu z wyjątkiem północno-wschodniej części Krainy Mazursko-Podlaskiej. W górach występuje nielicznie, wyjątkowo w Karpatach do wysokości 700 m n.p.m., a w Sudetach do 500 m n.p.m (Jaworski 1995). Znosi ocienienie boczne i górne. Ma mniejsze wymagania glebowe niż dąb szypułkowy. Rośnie na glebach piaszczystych i piaszczysto-gliniastych. Jako gatunek główny lub współpanujący występuje na siedliskach boru mieszanego świeżego wraz z sosną (Kraina II), lasu mieszanego świeżego -głównie z sosną, dębem szypułkowym lub bukiem czy lipą, w zależności od krainy, a na terenach wyżynnych z dębem szypułkowym, bukiem i jodłą. Osiąga wysokość do ok. 30 m. Korona regularna, pień wysmukły, system korzeniowy palowy, później sercowaty. Liście skrętoległe na stosunkowo długich ogonkach, regularnie klapowane, po każdej stronie 5-7 klap. Gatunek jednopienny. Kwiaty męskie zebrane w zielonkawe kotki, zwisające, żeńskie - siedzące, gęsto stłoczone. Owoce bez szypułek. przeważnie zebrane po 3, czasem więcej, bez podwójnych pasków na łupinie, w półokrągłych miseczkach. Kwitnie ok. 2 tygodni później niż dąb szypułkowy, to jest na ogół w drugiej połowie maja i w czerwcu. Największe skupisko dębu szypułkowego jest w Puszczy Białowieskiej.

Dąb szypułkowy (Dbsz)

Ouercus robur L.

Rodzina: bukowate Fagaceae

<S> Występuje na terenie całego kraju. Jego zasięg dochodzi do ok. 600 m n.p.m. (Jaworski 1995). Może występować razem z dębem bezszypułkowym, lecz jego wymagania glebowe są znacznie większe. Spotykany głównie na glebach piaszczysto--gliniastych mocnych, aż po gliny i wilgotne iły. W młodości wymaga ocienienia, głównie bocznego, w późniejszym wieku jest światlolubny. Jako gatunek panujący lub współpanujący występuje na siedliskach nizinnych i wyżynnych lasu mieszanego świeżego, lasu mieszanego wilgotnego, lasu świeżego i lasu łęgowego. Na siedliskach borowych może występować jako gatunek domieszkowy. Dorasta niekiedy, w optymalnych warunkach, nawet do 35 m. System korzeniowy najpierw palowy, potem sercowaty, z prostym walcowatym pniem i nieregularną dużą koroną. Liście skrętoległe w pąkach na końcach pędów na bardzo krótkich ogonkach, nieregularnie 4-5-klapowe, uszato wykrojone. Jednopienny. Kwiaty męskie w postaci zielonych kotek, zwisające, żeńskie po 2-5 na długich szypułkach. Żołędzie w półokrągłych miseczkach, walcowate, dłuższe niż dębu bezszypułkowego, na długich szypułkach, z podłużnymi paskami. Kwitnie od maja do początku czerwca. Pędy w stanie bezlistnym z brązowymi pąkami, grubymi, tępo zakończonymi, nieco kanciaste, pokryte wieloma łuskami. Największe skupisko dębu szypułkowego, bardzo dobrej jakości, znajduje się na Płycie Krotoszyńskiej.