skanuj0044 (48)

WSPÓŁCZESNA TURYSTYKA KULTUROWA 47

Z przedstawionej tabeli wynika, że przedmiotem zainteresowania turystów uprawiających „turystykę historyczno-militarną” mogą być zarówno konkretne obiekty historyczno-wojskowe (czasami nawet ich szczegóły techniczne - np. tzw. gdanisko w zamku w Kwidzyniu), miejsca pobytu sławnych wodzów (na ogół miejsca urodzenia lub zgonu, ale niekiedy również czasowego pobytu - np. wyspa Elba), kolekcje uzbrojenia (np. w muzeum lotniczym w Kubince pod Moskwą), dzieła sztuki o tematyce batalistycznej (np. obraz Jana Matejki „Bitwa pod Grunwaldem” w Muzeum Narodowym w Warszawie), jak również miejsca znane z wydarzeń przedstawionych w książkach i filmach, nie zawsze pozostających z zgodzie z prawdą historyczną (wycieczki po Tajlandii szlakiem bohaterów Mostu na rzece Kwai”).

„Turystyka przemysłowa” (industrial tourism)

Można z całą pewnością przyjąć, że swoistą „turystyką przemysłową” były wyjazdy organizowane w 2 połowie XIX w. przez biuro T. Cooka na wystawy światowe (np. do Paryża, gdzie jedną z głównych atrakcji była Wieża Eiffla). Jednak ten rodzaj turystyki zaczął się szybko rozwijać pod koniec następnego stulecia, co można powiązać ze stopniowym przechodzeniem społeczeństw krajów wysoko rozwiniętych z fazy cywilizacji industrialnej do epoki cywilizacji postindu-strialnej. Tym samym rosnącą popularność „turystyki przemysłowej” można traktować nie tylko jako przejaw autentycznych zainteresowań historią techniki, ale również jako coś w rodzaju nostalgii za minionymi czasami. Można sądzić, że właśnie ta „nostalgia” zadecydowała, że industrial tourism jest szczególnie popularna w krajach uznawanych za kolebki nowoczesnej myśli technicznej -w Wielkiej Brytanii (Ewing 1989, Liszewski 1992), Niemczech i Holandii.

Wśród obiektów budzących zainteresowanie turystów uprawiających „turystykę przemysłową” największym uznaniem cieszą się zabytki działalności gospodarczej i techniki (Soyez 1986). Obok wspomnianej Wieży Eiffla w Paryżu lub mostu Golden Gate w San Francisco (USA), turyści z rosnącym zainteresowaniem odwiedzają stare zakłady przemysłowe (XIX-wieczne zakłady K. Scheiblera i przyfabryczne osiedle „Księży Młyn” w Łodzi), urządzenia hydrotechniczne (np. Kanał Elbląsko-Ostródzki), kopalnie (np. Muzeum Zup Solnych w Wieliczce albo muzeum górnicze w Tarnowskich Górach). Jak już wspomniano ten typ turystyki jest szczególnie propagowany w krajach o długich tradycjach industrialnych, w których w ostatnich latach podjęto szeroko zakrojone działania na rzecz restrukturyzacji regionów przemysłowych (Wielka Brytania, Niemcy, Francja). Przykładem może być Zagłębie Ruhry, gdzie w Duis-