skanuj0048 (41)

WSPÓŁCZESNA TURYSTYKA KULTUROWA 51

Kultura masowa    Turystyka Kultura wysoka

pielgrzymkowa

Ryc. 3. Model ewolucji turystyki kulturowej

Traktując turystykę pielgrzymkową jako „matkę” innych form turystyki związanej z szeroko pojmowaną kulturą, należy zauważyć, że wraz z upływem czasu ich liczba zwiększa się, co automatycznie oznacza coraz większą różnorodność zachowań składających się na turystykę kulturową (ryc. 3). Nawiązując do przyjętego w naukach społecznych i opisanego we wprowadzeniu podziału kultury na sferę sacrum i sferę profanum należy jednak stwierdzić, że poszczególne rodzaje turystyki kulturowej wykazują cechy bliskie bądź jednej kategorii bądź drugiej. Problem ten znalazł częściowo odzwierciedlenie w wydanych ostatnio publikacjach (Davidson, Gitlitz 2002, Timothy, Olsen 2006), w których obok turystyki pielgrzymkowej o wybitnie religijnym charakterze, wiele uwagi poświęca się tzw. pielgrzymkom świeckim (secular pilgnmage), których symbolem mogło być w latach 60.-90 XX w. zjawisko tzw. deadheads, miłośników amerykańskiej grupy rockowej Grateful Deads, którzy masowo podróżowali ze swoimi ulubieńcami po USA udając się z koncertu na koncert. Chociaż podany przykład można uznać za przejaw „turystyki rozrywkowej”, to patrząc na deadheads z innej perspektywy można w nich widzieć „pielgrzymów”, jak również osoby uprawiające „turystykę ezoteryczną”.

Rozpatrując współczesną turystykę kulturową z punktu widzenia daleko posuniętego zróżnicowania motywacji osób ją uprawiających i form zachowań turystycznych, można podzielić ją - oczywiście z bardzo umowny sposób - na „starą turystykę kulturową” i „nową turystykę kulturową” (tab. 4). Do tej pierwszej kategorii można zaliczyć typy turystyki, które istnieją od lat i nie budzą dyskusji, czy mieszczą się pod nazwą „turystyka kulturowa”, czy też nie. Natomiast drugą grupę tworzą zachowania, które może nie tyle budzą wątpliwości w rodzaju „Czy to jest jeszcze turystyka?” albo „Czy to jest kultura?”, ale