ECIA KRYTERIUM
= óznice
0.08
3,62
5,33
13,29
serii — obie
czenia, która szmy, ze ma-dwie części teściami czas a wyuczeniu B i czasu tp >~iewaz czas = długość, to '.anie serii X
- tA+tB) = D
; D<tp, naleje między • niki zależą <e będziemy
AÓch grup . możemy ici danego aturalnego zgłoski ub różne ane figury ensowny:
ejsze od-y: wpływ inej, czyli
Długość materiału
W rozdziale o pamięci jest mowa o tym, że kiedy liczba elementów wzrasta poza zakres pamięci bezpośredniej, wtedy do odtworzenia wszystkich tych elementów potrzebne jest powtarzanie. Im dłuższy jest materiał (większa liczba elementów), tym większą liczbę razy trzeba go powtórzyć. Jednakże zależność ta nie jest wprost proporcjonalna, tzn. czas zużyty na zapamiętanie materiału dwukrotnie dłuższego jest więcej niż dwa razy dłuższy od czasu uczenia się materiału krótszego. Badania z tego zakresu zapoczątkowane przez H. Ebbinghausa (1885) przeprowadziło wielu psychologów, jak np. E. Meumann (1913), D. O. Lyon (1914), M. Foucault (191 3), V. A. C. Henmon (1 91 7), C. L. Hovland (1 940b). Rezultaty uzyskane przez Lyona, który stosował w badaniu różnej długości szeregi sylab i fragmenty prozy, przedstawia tabela 6.
TABELA 6. CZAS ZAPAMIĘTYWANIA MATERIAŁU O RÓŻNEJ DŁUGOŚCI*
Sylaby |
Proza | ||
Liczba sylab w szeregu |
Czas w minutach |
Liczba słów |
Czas w minutach |
8 |
0,13 |
50 |
2,25 |
12 |
0,50 |
100 |
9,00 |
16 |
3,67 |
200 |
24,00 |
24 |
5,00 |
600 |
84,00 |
32 |
6,00 |
1000 |
1 65,00 |
48 |
14,00 |
3000 |
780,00 |
72 |
25,00 |
5000 |
1625,00 |
104 |
37,00 |
7000 |
2165,00 |
200 |
93,00 |
10000 |
4200,00 |
300 |
195,00 |
15000 |
5475,00 |
* Ź r ó d ł o: J. A. McGeoch, 1 942, s. 1 78.
Hipotezę wyjaśniającą to zjawisko zaproponował Foucault (1928). W czasie zapamiętywania występują jednocześnie dwa procesy hamowania wewnętrznego: hamowanie progresywne i hamowanie regresywne. Pierwszy proces zachodzi wtedy, gdy po przyswojeniu początkowych elementów opanowujemy następne, i sprawia, że przyswojone elementy oddziałują hamująco (interferująco), przeszkadzają w uczeniu się następnych. Drugi proces hamowania przebiega w kierunku odwrotnym — przyswojenie nowych elementów działa hamująco na utrwalenie poprzednio przyswojonych elementów1. Im dłuzszy jest materiał, tym wyraźniej zachodzą oba te procesy.
Długość materiału ma także pewien wpływ na jego przechowanie.
157
Por. rozważania w rozdziale pt. „Pamięć" (s. 19) na temat zapominania i roli w nim interferencji pro- i retroaktywnej.