204 8. Zmiany w środowisku społecznym i przyrodniczym pod wpływem turystyki 8. Zmiany w środowisku spokcaji
podziałem terytorialnym obowiązującym do końca 1998 r., województwo katowickie) lub dodatni (np. województwa nadmorskie albo podgórskie).
Zarówno w przypadku turystyki międzynarodowej, jak i krajowej, bilans turystyczny jest w dużym stopniu pochodną atrakcyjności turystycznej danego kraju (regionu) oraz aktywności turystycznej społeczeństwa (skłonności do wyjazdów turystycznych). Jednymi z ważniejszych czynników decydujących o dużej aktywności turystycznej społeczeństwa jest jego poziom zamożności oraz nawyki kulturowe.
Według danych zawartych w tabeli 39 od 1950 r. na świecie nastąpił nie tylko bardzo znaczny wzrost liczby osób uczestniczących w turystyce międzynarodowej i wzrost ponoszonych przez turystów wydatków, ale wzrosły również aż ośmiokrotnie średnie wpływy od 1 turysty (należy jednocześnie pamiętać o spadku wartości nabywczej dolara). Oznacza to z jednej strony podniesienie się stopnia zamożności społeczeństwa, a z drugiej wzrost kosztów usług turystycznych, co jest związane nie tylko z ich ogólnym podrożeniem, ale z ich ścisłym powiązaniem z innymi sektorami gospodarki. Stosunkowo niskie wpływy z tytułu turystyki międzynarodowej przypadające na 1 turystę do lat pięćdziesiątych spowodowane były m.in. dominacją wyjazdów do krajów sąsiednich oraz korzystaniem przez turystów z transportu samochodowego i kolejowego, podczas gdy w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych coraz większego znaczenia nabrała turystyka międzykonty-nentalna i transport lotniczy.
Tabela 39. Zmiany w wydatkach turystów uczestniczących w turystyce międzynarodowej na świecie w latach 1950-1995
Rok |
Liczba turystów (min) |
Wydatki turystów (min USD) |
Średnie wpływy od 1 turysty (USD) |
1950 |
25,3 |
2100 |
83,0 |
1960 |
69,3 |
6 867 |
99,1 |
1970 |
159,7 |
12900 |
80,8 |
1980 |
284,8 |
102872 |
361,2 |
1990 |
425,0 |
249 300 |
586,6 |
1995 |
567,0 |
372000 |
651,1 |
Źródło: opracowano na podstawie danych z pracy W.W. Gaworecldego [1998, 127-128],
W 1997 r. światowe wpływy z turystyki zagranicznej i krajowej szacowano na 3,8 bln USD (10,7% światowego produktu krajowego brutto), przy czym na turystykę międzynarodową przypadało 448 mld USD.
Jak podaje E. Cater [1995], na początku lat dziewięćdziesiątych zagraniczny turysta wydawał średnio 605 USD rocznie (dane dla 1992 r.). Jednak wskaźnik ten był różny dla poszczególnych regionów. Na obu kontynentach amerykańskich średnie wydatki roczne 1 turysty kształtowały się na poziomie 750 USD, w regionie składającym się z Azji Wschodniej i Oceanu Spokojnego 743 USD, a w Afryce wynosiły one zaledwie 304 USD (na Bliskim Wschodzie i w Azji Południowej 605 USD, a w Europie 512 USD). Różnice te wynikają po części z ko
sztów usług turystycznych, a (w regionach o dominacji nar rystów są o wiele niższe niż i szcza wówczas, gdy turyści i Azji Wschodniej oraz Austrai Państwami o najwyższy? dowej były w 1997 r. Stany Brytania, a więc kraje mięsa turystów zagranicznych (rota światowych wpływach z tego że 11-12 miejsce na tej liście
Tabela 40. Kraje o najwyższych si (bez kosztów transportu)
W
Kraj
Stany Zjednoczone
Włochy
Francja
Hiszpania
Wielka Brytania
Niemcy
Austria
Chińska Republika Ludowa
Australia
Hongkong
Szwajcaria
Polska
Kanada
Tajlandia
Singapur
Razem
Świat
Źródło: opracowano na podstawie TomramC
Nawet w niektórych pań Austrii, w ostatnich latach dod całości dochodów dewizo wyd wysokie dochody z turystyki Jednak o wiele większe znaczj państwa w niewielkich krajacft 1995 r. udział zagranicznej tm niósł aż 34,4% (w 1980 r. 2(1