skanuj0067

138 Resocjalizacja przestępców seksualnych

sity patologicznie ukierunkowanego popędu (odczuwanego pierwotnie fl jako „żywioł nie do opanowania”). Jest to poszerzenie omawianej już I metody „wyobrażeniowego odzmysławiania”. Opisy takich oddziaływań ■ przedstawił Nathaniel McConaghy (1990).

3.    Istnieje także inna metoda uśmierzania chorobliwych fantazji po- I przez werbalizację. Polega ona na tym, że przestępca seksualny dostaje I polecenie, aby opowiadał o swych fantazjach i marzeniach tak często, jak 9 to możliwe, aż w końcu nastąpi nie tylko znudzenie „opowieścią”, lecz 1 przede wszystkim zdecydowanie obniży się atrakcyjność zawartych w niej 1 zdarzeń i obiektów pożądania (por. Laws, Osborn, 1983).

4.    Przestępca najpierw poddawany jest „ostrej sesji pornograficznej” w zawierającej dewiacyjne bodźce z nałożonym pletyzmografem, który jest 1 elektronicznie sprzężony z regulatorem dozującym nasilenie prądu, stano- 1 wiącego szok elektryczny. Włączenie prądu następuje w momencie, kiedy 1 rozpoczyna się erekcja i nasilane jest w miarę jak wzrasta fizjologiczny m wskaźnik podniecenia seksualnego (por. Rice, Quinsey, Harris, 1991).

5.    W resocjalizacji przestępców seksualnych na Zachodzie szeroko 1 wykorzystuje się techniki masturbacyjne jako sposoby „wyobrażeniowe- I go przekierowania” siły seksualnych fantazji pobudzających do prawem i zakazanych czynów. Istnieje kilka sposobów wykorzystania w tych celach 1 masturbacji.

Pacjent otrzymuje polecenie onanizowania się, odwołując się tylko do 1 akceptowanych społecznie bodźców seksualnych (snutych w fantazjach ] lub przedstawianych w materiałach audiowizualnych i drukowanych).

Resocjalizowany tą metodą przestępca rozpoczyna onanizowanie się, i snując obrazy zakazanych spełnień seksualnych, w momencie zaś zbli- I żania się ejakulacji, „na siłę” zmienia materiał skojarzeniowy na obrazy I społecznie akceptowane i stara się doprowadzić do tego, aby kulminacja I rozkoszy wypływająca z doznań orgastycznych „utwierdziła” prawidłowe i formy zaspokojeń seksualnych (widziane oczyma wyobraźni). Tego typu i strategię stosowania masturbacji wykorzystuje się zwykle u osobników 1 głęboko wypaczonych seksualnie, u których nawet mechaniczne drażnię- i nie członka nie wywoła erekcji, jeśli od początku procesu onanizowania i się występować będą fantazje na temat społecznie akceptowanych form 1 kontaktów seksualnych.

Pacjent najpierw onanizuje się (do wytrysku nasienia) w oparciu ] o prawidłowe ze społecznego i prawnego punktu widzenia obrazy, a na- I stępnie - kiedy nastąpiło już nasycenie doznaniami seksualnymi, „na siłę” 1

stara się doprowadzić do ponownego szczytowania wyobrażeniami scen zakazanych, aby tym sposobem obniżyć siłę bodźców nieakceptowanych społecznie (por. Abel, Rouleau, 1990).

6.    Nauczenie przestępcy seksualnego rozmawiania o odczuwanych potrzebach seksualnych i sposobach ich prawidłowego zaspokajania. Nauczenie prawidłowej, pozbawionej „przekrętów logicznych” oceny różnych rodzajów ekspresji seksualnej jako wyniku szczerych rozmów na ten temat ułatwić ma przestępcy „wyprostowanie” negatywnych skłonności (por. Quensey i in., 1993).

7.    Bardzo ciekawy i oryginalny pomysł przezwyciężania uzależnień (mogący mieć także zastosowanie do wyzwolenia się od bezwolności wobec patologicznych skłonności seksualnych) pochodzi od Alberta Ellisa, twórcy Racjonalnej Behawioralnej Terapii Emocji (Rational Emotwe Behauior Therapy). Główna przesłanka tego podejścia wywodzi się z myśli Epikteta, przedstawiciela filozofii stoickiej, którego zdaniem „ludzie trapieni są nie tyle zdarzeniami ze świata realnego, co wyobrażeniem i osądem tych zdarzeń”. Zadaniem REBT jest racjonalne przemodelowanie niepożądanych i szkodzących człowiekowi emocji. Szczególnie przydatna w resocjalizacji przestępców seksualnych bywa technika żartobliwie zwana „musturbacją”. Stanowi ona sposób zwalczania „nieproduktywnego myślenia i przeżywania”, a mówiąc dokładniej, pozbywania się irracjonalnych kompulsji. Określenie zaś powstało od angielskiego słowa must (muszę). Pacjent otrzymuje zadanie wypisania minimum dziesięciu uzasadnień do każdego „nakazu wewnętrznego”, wyrażającego się słowem „muszę” i jego znaczeniowymi odpowiednikami. Ponieważ takie „przymusy” rządzą, jak wiadomo, zachowaniem seksualnym, szczególnie zaś w jego patologicznych postaciach, sporządzanie list argumentów uzasadniających „konieczność” odbycia zakazanego przez prawo i normy moralne kontaktu seksualnego stanowi drogę do przezwyciężenia siły „ślepego instynktu” (por. Ellis, 1995).

Przedstawiony wyżej zarys najważniejszych punktów ewolucji poglądów na organizację sposobów oddziaływań resocjalizacyjnych na przestępców seksualnych wykazuje wyraźnie kilka podstawowych prawidłowości. W praktyce oddziaływań resocjalizacyjnych koncentrujących się na tak złożonych postaciach musi następować głęboko sięgająca integracja wielu stanowisk, różnych szkół i orientacji myślenia o istocie człowieka, mechanizmach rządzących jego postępowaniem i - przede wszystkim