skanuj0100 (18)

6. Wartości przyrodnicze Polski - stan, zagrożenia i ochrona

310

Chruściki Ostatni z bogato reprezentowanych w Polsce rzędów owadów — chruściki Tńchoptera liczy ponad 7 tys. gatunków, z czego 270 gatunków należących do 19 rodzin występuje w naszym kraju. Chruściki preferują czyste wody, są wrażliwe na ich zakwaszenie, eutrofizację oraz hydrotechniczną zabudowę koryt rzek. Prawdopodobnie z tego powodu 13 gatunków w Polsce wyginęło, a do zagrożonych wyginięciem należy 1/3 gatunków.

Wije 4. Wije Myriapoda, kolejny podtyp stawonogów, obejmuje ok. 13 tys. gatunków reprezentowanych w naszym kraju przez 151, wśród których dominują sapro-fagiczne dwuparce (84 gatunki) i drapieżne pareczniki (60 gatunków), a z dwóch innych gromad: skąponogów i pierwowijów zarejestrowano tylko 7 gatunków, choć ich rzeczywista liczba jest prawdopodobnie znacznie wyższa. Nie ma danych dotyczących gatunków zagrożonych.

Niesporczaki ■ Typ niesporczaki Tardigrada reprezentowany jest przez stosunkowo niewielką liczbę gatunków: na świecie występuje ich ok. 500, w Polsce 87. Są to bardzo drobne, nieprzekraczające 1 mm organizmy, żyjące w różnych środowiskach lądowych. Nie ma danych dotyczących gatunków zagrożonych.

Mięczaki ■ Typ Mięczaki Mollusca, obejmujący według różnych danych 50-120 tys. gatunków żyjących współcześnie i 30—60 tys. gatunków wymarłych, mają w naszym kraju tylko przedstawicieli spośród ślimaków (240 gatunki) i małży (37 gatunków). Liczba gatunków prawdopodobnie wzrośnie ze względu na ekspansję mięczaków synantropijnych (Piechocki i Riedel 1997). Wśród rodzimych gatunków ślimaków przeważają lądowe, występujące głównie na południu kraju, podczas gdy wodne głównie na północy. Najliczniej reprezentowanymi w kraju ślimakami są świ-drzyki i szklarki. Na liście wymierających i zagrożonych znalazło się 75 gatunków ślimaków lądowych, wśród których 16 przyznano status krytycznie zagrożonych. Należy do nich m.in. endemit zachodniotatrzański — ślimak tatrzański. W jeszcze większym stopniu zagrożona jest nasza malakofauna wodna: na 51 gatunków słodkowodnych 27 jest zagrożonych wyginięciem, głównie z powodu eutrofizacji i zag nieczyszczenia wód oraz osuszania terenów bagiennych. Zagrożone są także niemal wszystkie gatunki morskie, głównie w następstwie zanieczyszczenia Bałtyku i degradacji podwodnych łąk.

Nie lepiej przedstawia się sytuacja małży, w większości słodkowodnych: spośród 37 rodzimych gatunków ponad połowa jest zagrożonych, a cztery gatunki zagrożone krytycznie. Dwa z nich, skójka gruboskorupowa i szczeżuja spłaszczona giną w całym swoim zasięgu, a skójka perłorodna należy do gatunków w Polsce wymarłych. Ścisłej ochronie prawnej podlega obecnie 7 gatunków mięczaków.

Mszywioły ■ Do tworzących kolonie ms żywi ołów Bryozoa, reprezentowanych na świecie przez ok. 5 tys. współcześnie żyjących gatunków, a w Polsce przez zaledwie