skanuj0131 (13)

*)

Rys. 6.19. Schemat połączenia śrubowego w zbiorniku ciśnieniowym; połączenie:    a)

nieobciążone, b) po wstępnym dociśnięciu. c) podczas pracy, przy P>0 [5]

wartości ó₂ (rys. 6.19c). W celu zapewnienia szczelności połączenia musi być spełniony warunek: siła zacisku resztkowego Q_r równa się różnicy zacisku wstępnego Q₀ i siły roboczej Q musi być większa od zera. Niespełnienie tego warunku spowoduje zanik odkształceń sprężystych ó₂ i utratę szczelności połączenia.

W czasie zakręcania śrub powstają w nich naprężenia złożone, pochodzące od rozciągania śrub siłą Q₀ i skręcania momentem M_s (podobnie jak w połączeniach omawianych w poprzednim punkcie). W czasie pracy dochodzą dodatkowe naprężenia rozciągające, wywołane siłą roboczą Q i sumujące się naprężeniami od siły Q₀. Obliczanie wytrzymałościowe śrub złącznych wymaga więc dokładnego określenia wartości wszystkich obciążeń (Q, Q₀, M_s). Tymczasem ustalenie wartości zacisku wstępnego Q₀ jest bardzo trudne, ponieważ zależy on od wielu czynników, w tym od żądanego zacisku resztkowego Q_r, sztywności śruby i elementów łączonych oraz od materiału śruby, nakrętki i elementów łączonych (wraz z materiałem uszczelki). Dlatego do obliczeń przybliżonych przyjmuje się, że zacisk resztkowy Q_r powinien wynosić (0,2 h-0,3) Q, stąd

Q₀ = (1,21,3) 6    (6.22)

Na podstawie wartości Q₀ oblicza się śruby z warunku na rozciąganie — — wg wzoru 6.18, a następnie sprawdza — wg wzoru 6.21.

Uzyskanie żądanego zacisku wstępnego Q₀ w czasie montażu połączenia wymaga przyłożenia na kluczu odpowiedniego momentu skręcającego. W przypadku zwykłych połączeń zacisk Q₀ nie jest kontrolowany i zakręcanie śrub odbywa się „na wyczucie” pracownika. Zapewnienie właściwego zacisku Q_a wymaga kontrolowania jego wartości i wówczas stosuje się klucze dynamometryczne lub zapadkowe.

W stosunku do śrub o mniejszych średnicach (przy 6 cm), zakręcanych z zaciskiem niekontrolowanym, istnieje niebezpieczeństwo wywołania nadmiernych naprężeń rozciągających w śrubie wskutek zbyt mocnego dokręcania i dalszego wzrostu ich obciążenia (siłą Q) w czasie pracy, dlatego w tym przypadku stosuje się wzór

(6.23)

d_A ^ 1,13 /—^ + 0,5 cm

rv„

132