skanuj0421

I różne typy portfeli. Modele portfeli projektów badawczych mają wiele cech wspólnych z modelami portfeli technologicznych, gdyż model projektów I dotyczy badań nad nowymi technologiami.

Wszystkie modele portfelowe, a więc portfela produktów, rynków, I technologii oraz projektów badawczych, zbudowane są na tej samej za-I sadzie. Z jednej strony (pierwszy wymiar modelu) ocenie podlega stopień I atrakcyjności inwestycyjnej rozwoju poszczególnych produktów (grupy I produktów), rynków, technologii czy projektów, a z drugiej & zdolność I danej firmy do skutecznej realizacji rozwoju danego produktu, rynku, I technologii czy projektu (drugi wymiar modelu). W ten sposób otrzymujemy I dwuwymiarowy model, którego jeden wymiar dotyczy otoczenia (atrakcyj-I ność inwestycyjna), a drugi zasobów i umiejętności firmy (zdolność do I skutecznej realizacji rozwoju poszczególnych opcji).

Ogólnie więc wszystkie modele portfolio są modelami dwuwymiarowy-I mi, gdyż kojarzą dwie podstawowe determinanty wyboru strategii, a więc I otoczenie oraz zasoby firmy. Natomiast metody oceny atrakcyjności inwe-I stycyjnej rozwoju mogą być jedno- lub wielowymiarowe. Podobnie metody I oceny zdolności firmy do skutecznej realizacji poszczególnych opcji. Problem wymiarów może być rozpatrywany także w odniesieniu do zmiennych strategicznych (strategii) tego modelu, a więc portfeli (struktur). /. tego I punktu widzenia można mówić o modelach portfelowych mońostruktural-I nych, tj. ujmujących jedną strukturę (produkcji, rynków, technologii lub I projektów), oraz o modelach wielostrukturalnych ujmujących dwie (ha I przykład strukturę produkcji oraz technologii lub produkcji oraz rynków I zbytu) lub więcej struktur. Klasyczne modele portfelowe są modelami dwuwymiarowymi, monostrukturalnymi o jednowymiarowej ocenie atrakcyjnoś-I ci oraz zdolności (model BCG) lub wielowymiarowej ocenie atrakcyjności I oraz zdolności (modele produkcyjne McKinseya, A.D. Little, modele I portfela technologicznego).

Model portfelowy ujmujący struktury produktów oraz technologii I opracowała fimia A.D. Little na początku lat dziewięćdziesiątych. Ta sama I firma zaproponowała również wielowymiarowy model portfelowy projektów I badawczych. Inspirując się tymi modelami, opracowano wielowymiarowe I modele dotyczące portfeli produkcyjnych^{1 2}.

Modele portfela produktów zbudowano przy założeniu, iż struktura I produkcji odgrywa decydującą rolę w rozwoju przedsiębiorstwa, stanowi I zatem wiodącą zmienną strategiczną. Przyjmuje się założenie o addytywnym

139

1

   Ph. Roussel, K. Saad, T. Erickson, Third Generation R&D ~ Managtng the Link to Corpomte Strategy, Harvard Business School Press, Boston 1991; Strategor, Zarządzanie firmą, PWE, Warszawa 1999, s. 151-154.

2

   Por. J.M. Rybicki, Wielowymiarowy model analizy portfelowej, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2000, s. 105-144.