—♦-•——- •—
Miarą zaawansowania w rozwoju somatycznym jest wiek rozwojowy. Tradycyjne kryterium dojrzałości jakim jest wiek kalendarzowy, jest miernikiem niezadowalającym, z uwagi na duże zróżnicowanie tempa dojrzewania. Jest ono szczególnie widoczne w okresie pokwitania.