SNC00130

4.    Stan prawny polega na ustaleniu, do jakiej granicy sięga własność właścicieli sąsiadujących ze sobą nieruchomości według tytułów własności (patrz orzeczenie SN z dnia 3 marca 1965 r., III CR 357/64, OSNCP 1965, poz. 175). Tytułami prawnymi wykazującymi stan prawny granic będą wypisy z księgi wieczystej wraz z mapami załączonymi do zbioru dokumentów księgi wieczystej, stanowiącymi podstawę wpisów. Za tytuł prawny granic można uznać orzeczenie sądowe, stwierdzające nabycie własności nieruchomości przez zasiedzenie. Stan prawny można także wywodzić z zasiedzenia niekoniecznie stwierdzonego orzeczeniem sądowym, a skutecznie podniesionego w drodze zarzutu w postępowaniu rozgraniczeniowym (patrz orzeczenie SN z dnia 26 kwie- _m tnia 1967 r., III CR 424/66, RPEiS 1968, nr 1, s. 333). Można go wykazać 1 także treścią umowy nabycia nieruchomości, jeśli w umowie są szczegółowo « opisane granice naturalnie utrwalone i istniejące w jakiejś części do dnia powstania sporu granicznego. Ustalenie granic według stanu prawnego powoduje korektę zapisu przebiegu granic uwidocznionego w ewidencji (katastrze nieruchomości).

5.    Postępowanie rozgraniczeniowe jest postępowaniem dwufazowym. Wszczyna się je na wniosek i z urzędu przed organem administracji samorządowej. Według art. 30 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. — prawo geodezyjne i kartograficzne (jedn. tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 100, poz. 1086 z późn. zm), rozgraniczenia nieruchomości dokonują wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast), a w wypadkach określonych w ustawie — sądy. Według art. 30 ust. 2 i 3 prawa geodezyjnego i kartograficznego następuje ono z urzędu:

—    przy scalaniu gruntów,

—    w celu realizacji potrzeb gospodarki narodowej, co oznacza — w celu

realizacji zadań publicznych,

—    jeśli rozgraniczenie jest uzasadnione interesem społecznym.

Pierwszy etap postępowania rozgraniczeniowego powinien się zakończyć ugodą zawartą przed geodetą wyznaczonym do przeprowadzenia postępowania rozgraniczeniowego, a gdy nie dojdzie do jej zawarcia, na wniosek strony następuje przekazanie sprawy na drogę postępowania sądowego (patrz E. Mzyk: Podział i rozgraniczenie nieruchomości, Zielona Góra 1994).

6.    Jeżeli nabycie nieruchomości następuje w czasie, gdy spór powstaje w stadium badania zgodności przebiegu granic, Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, jako nabywca, wstępuje jedynie zamiast zbywcy i może jego stanowisko podzielić lub nie. Jeżeli nabycie następuje w czasie toczącego się już postępowania rozgraniczeniowego, to nabywca wstępuje do postępowania toczącego się w fazie administracyjnej na podstawie art. 28 k.p.a., a w fazie sądowej staje nę uczestnikiem postępowania na podstawie art. 510 k.p.c.

7.    Roszczenia, o których mowa w art. 26 ust. 2, mogą sprowadzać się do odszkodowania pieniężnego, jeśli w wyniku postępowania rozgraniczeniowego Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego przypadłby obszar