Ry*. 7.!♦. Wliiiwnść u)cmna generuje krą/cmc w kierunku zgodnym z mchem wskazówek zegara, wirowość
undutnia - w kierunku przeciwnym
Hl/u liutyc/ncgo Wirowość jcnl ujemna, gdy krążenie jest zgodne z ruchem wskazówek, jak w wyżu półkuli północnej,
1'onlcWiir kula zieniska, a wraz z nią atmosfera, wirują wokół osi przechodzącej przez oba bieguny, ws/YsIkie obiekty nu ziemi i w atmosferze mają wirowość planetarną Miarą jej składowej prosto-pudlu) do powierzchni ziemi jest parametr Coriolisafc określony wzorem
{,«/,” 2«*iną>
grl/ie . ui prędkość obrotowa Ziemi, <p - szerokość geograficzna. Wirowość planetarna opisana parametrem ( orlollsu odpowiada w każdym punkcie składowej pionowej, czyli prostopadłej do powierzchni /letni (rys. 7.37). Jest ona zawsze dodatnia, największa na biegunach (sin 90° = 1), a znika na równiku (nln 0“ - 0). Suma wirowości planetarnej i względnej nosi nazwę wirowości bezwzględnej
Rys. 7.37. Wirowość planetarna w różnych szerokościach geograficznych (tylko składowa pionowa)
Prześledźmy ten proces na przykładzie wędrówki powietrza wzdłuż fali długiej -fali Rossby'ego w górnej troposferze. Załóżmy, że gradient ciśnienia ma stałą wartość (tylko wartość jest stała, kierunek gradientu ulega zmianie). Wiatr wiejący na tej wysokości jest zbliżony do wiatru gradientowego. Jest większy od geostroficznego (super-gcostroficzny), gdy powietrze krąży wokół wyżu (w punktach 1 i 5 na rys. 7.38), zbliżony do geostroficznego, tam, gdzie izobary są prostoliniowe (w punktach 2 i 4 na rys. 7.38) i mniejszy od geostroficznego (subgeostroficzny), gdy powietrze krąży wokół niżu (w punkcie 3 na rys. 7.38), W punkcie 1, tam, gdzie wirowość bezwzględna osiąga mini-