A F N W
487
110 |
340 |
105 |
862 |
7021 ślepe tryforium -> tryforium. |
773 |
764 |
32 |
814 |
7031 świątynią w antach (distvlos in antis). forma światy- |
690 |
688 |
322 |
695 |
ni greckiej bez wieńca kolumn, z przedłużonymi ścianami celli (= antami), które tworzą przedsionek (pronaos); między nimi stoją 2 kolumny (13,3*). Amfidistylos to forma świątyni o analogicznym ukształtowaniu także części tylnej (opistodomos), pozbawionej jednak wejścia do celli (13,4*). 704| świeci, z reguły maja —> atrybuty, po których można |
452 |
472 |
445 |
431 |
ich rozpoznać. 7051 świecznik* |
1 |
1 |
1 |
1 |
1) kandelabr* (łac. candelabrum), świecznik stojący. Wy- |
2 |
2 |
2 |
2 |
stępuje od czasów antycznych w wielu formach: jako świecznik siedmioramienny (hebr. menora, żydowski świecznik kultowy, w Kościele chrześcijańskim traktowany jako symbol wypełnienia Starego Testamentu); jako świecznik ośmioramienny (hebr. chanukka = poświęcenie świątyni, symbol judaizmu; dziewiąta tulejka ze świecą = szames służy do zapalania pozostałych); z postacią ludzką podtrzymującą świecę; jako świecznik wielkanocny na paschał itd.; 2) korona*, świecznik wiszący u sufitu na kilka świec. |
3 |
3 |
3 |
3 |
W formie korony albo koła (świecznik kolisty) z wieżami i bramami jako symbol niebiańskiego Jeruzalem (roma-nizm), także z figurami; w formie trzonu albo kuli z promieniście rozchodzącymi się ramionami (gotyk), później ze szkła (renesans, szczególnie w Wenecji); 3) świecznik z Matką Boską, rogi jelenie tworzą —> aureolę |
4 |
4 |
4 |
4 |
w formie mandorli; 4) meluzyna* to świecka odmiana pkt. 3 (zamiast Matki |
5 |
5 |
5 |
5 |
Boskiej kobieca półfigura, często z rybim ogonem); popularny zwłaszcza w XVI w.; 5) świecznik wielkotygodniowy*, stopa z kutego żelaza |
6 |
6 |
6 |
6 |
z trójkątną albo trzyczęściową nasadą; w późnym średniowieczu miał 12-15 świec, symbolizujących Chrystusa, apostołów i niekiedy trzy Marie; 6) lampka wieczna, lampka oliwna, paląca się stale przed |
7 |
7 |
7 |
7 |
najświętszym miejscem (venerabile) kościoła chrześcijańskiego i synagogi; 7) kinkiet*, świecznik przyścienny na tle wypolerowanej |
8 |
8 |
8 |
8 |
tarczy, tzw. reflektora; 8) zacheuszki, 12 świeczników przyściennych, umieszcza- |
767 |
755 |
752 |
798 |
nych wraz z krzyżykiem w 12 miejscach konsekracji kościoła katolickiego, ku czci 12 —> apostołów; niekiedy na tych świecznikach umieszczano ich wizerunki. 7061 tabernakulum (łac. tabernaculum = chata, namiot), |
768 |
757 |
753 |
799 |
miejsce przechowywania Najświętszego Sakramentu: 1) —» cyborium; 2) szafka na mensie ołtarza do przechowywania konsekrowanych hostii, —» ołtarz*; 3) sacramen-tarium, ozdobna, ażurowa obudowa składająca się z podstawy, kolumienek i strzelistego daszka lub zdobiona i zamykana kratą wnęka w murze prezbiterium. 7071 tablinum (od łac. tabula = stół), jadalnia, później |
572 |
113 |
287 |
678 |
sala recepcyjna rzymskiego domu mieszkalnego, 346*. 708 taflowa boazeria, okładzina drewniana pokrywają- |
279 |
759 |
755 756 |
803 |
ca stropy i ściany, szczególnie w Europie Płn. w XV-XVIII w., często bogato rzeźbiona; 219* —> boazeria, —» kaseton. 1 7091 tambur —> kopuła*. |
Rzym, termy Karakalli, ok. 200
Rzym, teatr Marcellusa, 13 p.n.e. (rekonstrukcja). Obiekt wolno stojący, pod stopniami miejsc siedzących znajdują się schody i obejścia.
Nimes (Francja płd.), amfiteatr rzymski, II w. (stan obecny)
o 100
balustrada tralkowa a - tralka, b - postument