str 10 11 (2)

czeń przewidywał podjęcie próby zanurzenia się i utrzymania „żywej torpedy” pod wodą na głębokości około ośmiu metrów.

Ale „Cassidy” ani myślała zejść pod wodę. Pomimo napełnienia zbiorników balastowych drewniana makieta nieustępliwie tkwiła na powierzchni. Rozpoczęło się dodatkowe balastowanie przez obwieszanie kadłuba ciężarkami ołowianymi. Wreszcie torpeda drgnęła i posłusznie dała się sprowadzić pod wodę.

Dopiero teraz Feli i Sladen, którzy poprzedniego dnia przezornie wypróbowali prototyp, i to z pomyślnym wynikiem, zorientowali się, że „Cassidy” zachowywała się najzupełniej normalnie. Nie mogła się ona zanurzyć bez dodatkowego obciążenia, gdyż była wytarowana dla wody słodkiej, w której Feli i Sladen przeprowadzali próby. Ale żaden z nich nie zdradził się z tym.

Próba udała się. Po raz pierwszy angielscy pod-wodniacy, zaokrętowani okrakiem na drewnianym kadłubie, oglądali podmorski świat. Załamujące się w wodzie promienie słońca czyniły go niewypowiedzianie pięknym. Ale nie dla podziwiania uroków podwodnego świata odbywało się to szkolenie. Zadaniem płetwonurków było niesienie zniszczenia i śmierci.

Stopniowo rozszerzano zasięg szkolenia, a przede wszystkim powiększano głębokość nurkowania. Przy tym wystąpiły jednak zasadnicze trudności z oddychaniem. Powietrze nie wchodziło w rachubę, gdyż przy wydychaniu powstawały pęcherzyki, które wydostając się na powierzchnię, mogły łatwo zdradzić płetwonurków. Natomiast zastosowanie tlenu w obiegu zamkniętym prowadziło do zatrucia.

Te i szereg innych problemów wywołały konieczność naukowego zajęcia się techniką i fizjologią nurkowania. W tym celu, pod egidą Admiralicji, utworzono Ezperimental Diving Unit — ośrodek badań nad nurkowaniem, w którym pracowali naj-tężsi specjaliści angielscy, a między innymi badacz, profesor Haldane, autor wielu prac naukowych dotyczących nurkowania.

W czerwcu 1942 roku Eksperymentalna Flotylla Podwodna liczyła już prawie 60 członków, w tym 24 oficerów z marynarki wojennej, 2 oficerów z wojsk lądowych oraz 31 podoficerów i szeregowych różnych specjalności.

Po opanowaniu podstawowych zasad techniki nurkowania cały zespół przeniesiono do Szkocji, gdyż zasięg szkolenia wymagał rozszerzenia działań, a tych nie udałoby się ukryć przed niepożądanymi spojrzeniami w ożywionych portach na południowym wybrzeżu Wielkiej Brytanii, gdzie początkowo koncentrowały się zajęcia Eksperymentalnej Flotylli Podwodnej. Przyszłych wojowników podwodnych zaokrętowano na okręt „Titania” służący jako pływająca baza dla okrętów podwodnych. Następnie zostali oni przewiezieni na wyspę Lewis (Hebrydy),

11