strona (223)

w a no przy jednoczesnym drażnieniu okolicy pr z y k ręgosł upo wcj i skóry na mięśniu pis/t żelowym.

W codziennej praktyc e o< enia się, że dobre ukrwicnie tkanek jest wyrazem zdro wia. Jest to pogląd słuszny. Przeciwieństwem dobrego ukrwienia jest jego niedostatek, który osłahia wydolność' tkanek i powoduje zmiany zanikowe. W większości procesów chorobowych objawem obrony i regeneracji jest wzmożenie ukrwicnia. NajpOSpolit szym tego przejawem jest odczyn zapalny. Wzmożenie uktwienia wywołane prądem jest reakt ją na egzogenne napięcie elektryczne, które ingeruje w homeostazę.

4.12.2. Eleklroterapia w zaburzeniach ukrwienia

Wzmożenie ukrwienia wywołane elektroteiapią może mieć wartość leczniczą w przypadkach niedokrwienia związanego ze skurczem naczyń. Należy do nich miażdżyca lęlnit końc zyn dolnych. W schorzeniu tym, obok komponenty mecha niczncgo zwężenia, istnieje niepełny rozkurcz tętnic, a zatem możliwość lozszerzc-nia tętnic przez pobudzenie wyższych pięter sterujących przepływem krwi (np, przez sympatykotomię) i prze/ [łolnrdzenie obwodowe. Elektrotcrapia daje możliwość od działywania obwodowego. Uzyskuje się okresową poprawę, któia ma charakter objawowy, podobnie jak w leczeniu tarmakologicznym rozszerzającym nar zynia. Nie zbadano, czy zabiegi wpływają na opóźnienie postępu choroby. Llekiroterapia jest postępowaniem wspomagającym i nie może zastępować leczenia podstawowego.

Zabiegi elcktrotcrapcutycznc można zastosować w I i II stadium choroby. Natomiast nie należy lego robić w III stadium choroby i naturalnie w późniejszych okresach. Przebieg miażdżycy jest bardzo różnorodny, co zmusza do bacznej obserwac ji wyników terapii.

Wykonuje się zabiegi z podłużnym przebiegiem prądów, kładąc anodę na okolicę krzyżową, a katodę na podeszwową stronę stóp lub na mięśnie łydki. Podaje się prąd stały lub diadynamiczny o sekwencji DF = 1 min, CP = 5 min, LP = 5 mm. Należy zmieniać bieguny w połowie zabiegu. Niektórzy zalecają paiametiy takie jak dla mięśni białych: t_im|1 od 100 do 150 ms; od 1 do i Hz: czas trwania zabiegu - 20 min. wykonywanie ich co dzień pizez 5 do 15 dni. Wskazane są także zabiegi elek tryczno wodne o podobnych parametrach lub przy użyciu piącJu stałego.

Czynnościowe zaburzenia ukrwicnia, takie jak w chorobie Raynauda, samoistnej sinicy kończyn, stanach po odmrożeniach lub po staiych urazach mogą się znacznie zmniejszyć po zabiegach elektroterapii. Zalecane są w tych przypadkach także żabie* gi eleklryc/no-wodne oiaz zabiegi prądami interferencyjnymi.

Zabiegi elektroterapeulyczne w zaburzeniach kiążenia należy łączyć z masażami wodnymi, ręcznymi i kinezyterapią, natomiast nie zaleca się w tych zaburzeniach zabiegów nagrzewając ych i oziębiających.

Z dużą ostrożnością można stosować zabiegi elęklroterapeutyczne w zespole Sudecka i podobnych zaburzeniach po urazach oraz przy leczeniu złamań, ponieważ w niektórych przypadkach mogą one zwiększać obrzęki oraz opóźniać wapnienie, podobnie jak zabiegi rozgrzewające. Irzeba przypomnieć, że jonoforeza wapniowa jest tylko pozornie dostarczycielką wapnia. Wapń resorbowany w tym zabiegu dostaje się tylko do skóry i stanowi drobny ułamek ilości tego pierwiastka zawartego we kiwi lub absorbowanego w pożywieniu, dlatego nie może mieć znaczenia klinicznego jako środek nawapniająry kość.

223