str (12)

2    krok. Zapisanie danych zadania.

0,5 mola    x gramów

2 KN0₃ — 2 KN0₂ + 0₂

3    krok. Odpowiednie odczytanie równania.

2 KN0₃ — 2 KN0₂ + 0₂ 2 mole    170 g

4    krok. Porównanie informacji zawartych w 2 i 3 kroku.

0,5 mola    x g

2 KN0₃ — 2 KN0₂ + 0₂ 2 mole    170 g

5    krok. Zapisanie odpowiedniej proporcji i jej rozwiązanie.

0,5 molaKNQ₃ _ x gKNQ₂ 2 mole KN0₃ ~170gKNO₂

₌ 0_z5molą_170^ ₌

2 mole    ^5    2

Odpowiedź: W wyniku termicznego rozkładu 0,5 mola KN0₃ powstaje 42,5 g KN0₂.

Obliczenia oparte na równaniach reakcji dla reagentów zmieszanych w stosunku niestechiometrycznym

W wypadku, gdy reagenty użyte w doświadczeniu zostały zmieszane w stosunku niestechiometrycznym, substrat dodany w nadmiarze pozostaje częściowo niezużyty, a produktu powstaje tylko tyle, ile pozwolił substrat, którego było mniej. Wynika z tego, jak bardzo ważne jest sprawdzenie, czy wszystkie substraty zostały użyte w odpowiednich proporcjach.

Przykład

Do otrzymania chlorowodoru wzięto 10 moli chloru i 15 moli wodoru. Oblicz, ile moli chlorowodoru powstało w wyniku tej reakcji.

Rozwiązanie

1    krok. Napisanie równania reakcji.

H₂ + Cl₂ — 2 HC1

2    krok. Sprawdzenie, który substrat został użyty w nadmiarze. Przy założeniu, że przere-agowała cała ilość chloru, możemy obliczyć, ile było potrzebnych moli wodoru.

x moli 10 moli H₂ + Cl₂ — 2 HC1 1 mol 1 mol

\ moli II. 10 moli ('I. I mol H₂ 1 mol Cl 2

= 10 moli

10 moli • lmol lmol

Ahy przereagował cały chlor, potrzeba 10 moli wodom, stąd wniosek, że wodór był użył w nadmiarze. O ilości powstającego chlorowodoru zadecyduje więc liczba moli chloi u < krok. Obliczenie, ile moli chlorowodoru otrzymamy.

10 moli x moli H₂ + Cl₂ — 2 HC1 nadmiar 1 mol 2 mole

10 moli Cl₂ _ x moli HC1 I mol Cl₂ 2 mole HC1

= 20 moli

10 moli • 2 mole 1 mol

Odpowiedź: W powyższej reakcji wytworzy się 20 moli chlorowodoru, a część wodoru po zostanie niezużyta, gdyż było go zbyt dużo.

Przykład

Przeprowadzono reakcję zobojętniania, używając do tego celu 10 g wodorotlenku sodi i 14 g kwasu azotowego(V). Oblicz masę powstającej soli.

Rozwiązanie

I krok. Napisanie równania reakcji.

NaOH    +    HN0₃    —    NaN0₃    +    H₂0

.^ł krok. Sprawdzenie, który substrat został użyty w nadmiarze. Zakładamy, że przcreagu je cała ilość NaOH.

10 g    * g

NaOH    +    HN0₃    —    NaN0₃    +    H₂0

40 g    63 g

10 g NaOH jcgNaOH II) g NaOH^-63 gNaOH

lOg • 63g 40 g

= 15,75g

Aby zużyć cały wodorotlenek, potrzeba 13,75 g IIN0₃, a my dysponujemy tylko 14 g. Z u go wniosek, że NaOH został użyty w nadmiarze. O ilości powstającej soli zadecyduje UNO,.