Rys. 12.2. Elektroda wodorowa
Elektroda wodorowa jest to płytka platynowa pokryta czernią platynową (1) zanurzona w roztworze kwasu (np. HC1) o stężeniu jonów wodorowych równym 1 mol/dnr (2). Przez układ ten przepływa, omywając płytkę, gazowy wodór o ciśnieniu 1 atm (101325 N/m2). Płytka platynowa nie bierze udziału w reakcji, a ułatwia jedynie wymianę ładunku elektrycznego wg równania:
Hi —* 2 Hł 2 e
Jeżeli elektrodę stanowi metal zanurzony w roztworze własnych jonów- o stężeniu równym I mol/dm3, to potencjał takiej elektrody nazywa się potencjałem normalnym Potencjał normalny dowolnej elektrody jest więc wartością siły elektromotorycznej ogniwa złożonego z normalnej elektrody wodorowej i danej elektrody zanurzoną w roztworze własnych jonów o aktywności równej jedności. Wartości potencjałów normalnych niektórych motali zestawiono w tablicy 12.1.
12.1.2. Szereg elektrochemiczny metali
Zestawiając metale według wzrastającej wartości ich potencjałów normalnych, otrzymuje się szereg elektrochemiczny (napięciowy) metali - tablica 12.1. W szeregu napięciowym metali podano również potenqał eiekirody wodorowej, ponieważ jest ona wzorcem, według którego ustalono tea szereg. Szereg elektrochemiczny metali przedstawia tendencję metali do oddawania elektronów- i tworzenia prostych jonów dodatnich. Im bardziej ujemna jest wartość potencjału elektrodowego, tym większą tendencję do jonizacji ma dany metal.
Potencjały normalne metali (szereg ekktrochemiczrry metali)
Elektroda |
Reakcja elektrodowa |
E° (V| |
k/k* |
K = K* + c |
-2,92 |
Ba/Ba1* |
Ba = Bai*‘ + 2e |
-2,92 |
CWCa* |
Ca = Ca* + 2e |
-2.87 |
Na/Na' |
Na - Na* + e |
-2,71 |
Mr/Mr3* |
M« = M^+2e |
-2,34 |
Al/Al3* |
Al = Al** +■ 3e |
-1,67 |
Mn/Mn* |
Mn “ Mn2* + 2e |
-l.QS |
Zn/Zn2* |
Zn = Zo3f + 2e |
-0,76 |
Cr/Cr1* |
Cr= Cr3' +3c |
-0,71 |
Fc/Fc2' |
Fc = Fe3’ +2c |
-0.44 |
Co/Co1' |
Co = Co2* + 2c |
-0,28 |
Ni/Ni2* |
Ni = Ni2*+2c |
-0,24 |
StifS n* |
Sn = Sn* + 2e |
-0,14 |
Pb/Pb* |
Pb = Pb* + 2c |
-0,13 |
Fc/Fe* |
Fc = Fe31 + 3c |
-0.04 |
iw |
0.00 | |
Cu/Cu“* |
Cu = Cu"' + 2c |
0,34 |
W |
Ag = Ał+ + e |
0.80 |
Hr/Hr2* |
Hg-HąI- + 2e |
0,85 |
Pt/Pr* |
Pt = Pt1* + 2e |
1,20 |
Au/Au" |
Au = Au3* + 3c |
1.42 |
Najsilniejszymi reduktorami są metale, które stanowią początek szeregu napięciowego, natomiast najsłabszymi - metale leżące na jego końcu (tzn. metale szlachetne).
Metale o ujemnych potencjałach (znajdujące się przed wodorem) wypierają wodór z roztworów kwasów nieutleniających (HCL roztwór rozcieńczony H>SO<), czyli roztwarzają się w kwasach z wydzieleniem wodom, np.:
Fe + 2HC1 -* Fe03 + Hj T
Żelazo ma potencjał (-0,44) czyli jest silniejszym reduktorem od wodom i dlatego redukuje jony H* według reakcji:
Fe+2H+ -» Fe*++H2 f
Metale o potencjale dodatnim (znajdujące się za wodorem) nie wypierają wodoru z kwasów nieutleniających, czyli nie roztwarzają się w nich np. miedź nie wypiera wodoru z kwasu chlorowodorowego;
Cu + HCl*
99