STR002

Klasyfikacja belek, oznaczenia cech geometrycznych przekrojów belek

W literaturze, projektowaniu i wykonawstwie budowlanym stosowane są różne nazwy belek w zależności od ich technologii wytwarzania, kształtu przekroju poprzecznego, stosowania w przekroju jednego lub dwu gatunków stali, wypełnienia materiału środnika, schematu statycznego.

Ze względu na technologię wytwarzania wyszczególnić można następujące nazwy (rodzaje) belek:

□    walcowane (kształtowniki o różnych przekrojach poprzecznych, normalne, ekonomiczne),

wytwarzane na liniach technologicznych (dwuteowniki IPN, IPE, HEB),

blachownice (spawane lub nitowane z blach), cienkościenne gięte z blach.

Przykłady przekrojów belek pokazano na rys.5.2.

W zależności od kształtu przekroju po- _a>    b)

przecznego wyróżnia się belki:

■    bisymetryczne, np. dwuteowniki, przekroje skrzynkowe, rurowe,

4

■    monosymetryczne, np. dwuteowniki ze wzmocnionym jednym pasem, ceowniki, teowniki,

■    niesymetryczne, np. kątowniki.

Rys.5.2. Przekroje belek bisymetry-cznych

W zależności od wykorzystania dwu gatunków stali w przekroju belki używa się nazw:

□    homogeniczne, jeśli stosuje się tylko jeden gatunek stali w całym przekroju,

□    hybrydowe, jeśli stosuje się na pasy i środnik dwa różne gatunki stali.

Odmianą belek dwuteowych walcowanych, odpowiednio rozcinanych i spawanych są belki ażurowe.

Belki konstrukcyjne współpracujące z płytą betonową nazywane są zespolonymi.

W zależności od zastosowania w konstrukcji używa się nazw belek:

•    płatwie — w konstrukcji dachu,

•    rygle, krokwie — w konstrukcji ramy,

•    podciągi, żebra, belki pośrednie — w konstrukcji stropu i pomostu,

•    podsuwnicowe — w konstrukcji torów jezdnych suwnic.

W zależności od schematu statycznego wyszczególnia się belki:

■    statycznie wyznaczalne, a w nich: swobodnie podparte, wsporniki, belki przewieszone;

■ statycznie niewyznaczalne, a w nich: jednoprzęsłowe obustronnie lub jednostronnie utwierdzone, ciągłe.

Na rys.5.2a, b oznaczono podstawowe wymiary geometryczne przekroju belki walcowanej i spawanej, przy czym: h — wysokość belki, h_w, tw — wysokość i grubość środnika, bf, tf — szerokość i grubość pasa (półki).

Wymiary produkowanych w polskich hutach belek walcowanych oraz spawanych na liniach technologicznych belek blachownicowych podano w tablicach [91.

Wysokość h_w środnika belki walcowanej oblicza się z zależności h_w = h - 2 (tf+ r) ,

w którym:

tf— grubość pasa (z tablic), r — promień zaokrąglenia.