tomI (290)

292 Podstawy fizjoterapii

się do tego ruchy w stawie szczytowo-potylicznym (w płaszczyźnie strzałkowej) lub szczytowo-obrotowym (w płaszczyźnie poprzecznej), to kolejno - eliminując niebolesne kierunki ruchów - dość precyzyjnie można określić lokalizację przeciążonego stawu międzywyrostkowego. Zasada powyższa jest uniwersalna i dotyczy badania czynnościowego wszelkich stawów, a zwłaszcza segmentów ruchowych kręgosłupa. Oczywiście sposób wykonywania tego typu testów prowokacyjnych, zależny jest od specyfiki badanego stawu.

Z odmiennym sposobem badania spotkamy się w diagnostyce stawów krzyżowo-biodrowych. Wcześniej już wspomniano, że pozytywny test Patricka może świadczyć zarówno o koksalgii, jak i sakralgii.

Zastosowanie testów Menelli pozwala w pewnych warunkach na uściślenie takiego wyniku badania tylko do stawów biodrowych (negatywne testy Menelli), lub też rozszerzenie ich również o stawy krzyżowo-biodrowe (pozytywne testy Menelli). Na podobnych zasadach jak testy Menelli oparte są i inne testy prowokacyjne - takie, jak np. test Gaenslena, test kompresyjny czy też test dystrakcyjny.

W sytuacji, kiedy są one pozytywne zazwyczaj wskazują na przeciążenie aparatu więzadłowo-torebkowego tego stawu. Warto wtedy pokusić się o wykonanie kilku dodatkowych prób, pozwalających na wybiórcze napinanie (prowokowanie) konkretnych, a istotnych dla funkcji tego stawu więzadeł. Bolesność podczas toż-stronnego zginania nogi w biodrze w warunkach kompresji wskazuje na przyczynę tkwiącą w lig. ilio-tuberale, podczas zgięcia z przywiedzeniem do przeciwległego barku w lig. ilio-lumbale, a podczas przywiedzenia horyzontalnego w ligg. ilio-sacrale et sacro-spinale. Taka sekwencja badania nosi już znamiona badania w pełni czynnościowego, pozwalającego na prześledzenie prawdopodobnego pato-mechanizmu zmian prowadzących do dysfunkcji tego stawu.

Dodatkowe zbadanie takich objawów, jak „wyprzedzania”, „cofania”, Piedel-lu, Derbolowskiego czy Flamengo, pozwala ponadto na uchwycenie ewentualnego udziału dysfunkcji tego stawu w różnorakich zaburzeniach statyki (asymetria miednicy, „rzekomy” skrót kończyny) i dynamiki (asymetria chodu).