wykłady z socjologii 13 2014 (105)

2013-11-25

Ciało podlega procesowi kształtowania kulturowego

■    Idea ciała jako obiektu przed społecznego i przed kulturowego okazała się nie możliwa do utrzymania.

■    Należy odrzucić koncepcje oparte na roli czynników biologicznych na rzecz rozumienia męskości i kobiecości jako konstruktów kulturowych.

Empiryczne przejawy kulturowego zainteresowania ciałem:

■    przypadek transplantacji organów:

- czyją własnością jest ciało?

■    stosowanie implantów, rozruszników serca, protezy kończyn:

-    jakie są granice ciała?

■    wpływ biotechnologii na ewolucję ciała: zapłodnienie in vitro, hodowla narządów na części zamienne, klonowanie reprodukcyjne:

- jak biotechnologia zmieni człowieka?

*    reżimy diet, ćwiczeń fizycznych, chirurgii kosmetycznej:

-    kto dyscyplinuje ciało?

•    medykalizacja stylu życia następstwem promocji zdrowia:

- kto kontroluje nasze ciało?

■    przekształcanie ciała poprzez modę, reklamę, media masowe:

-    kto modyfikuje nasze ciało?

■    posiadanie odpowiedniego ciała domeną estetyki, gustu:

-    jakie kanony piękna są dominujące?

■    odpowiednie ciało jest kwestią poprawności moralnej:

- jaki system cnót moralnych preferujemy?

Przykład: KULT CIAŁA = modelowanie ciała przez kulturę

Tendencja XX wieku - przekształcenie ciała za pomocą konsumpcji.

Kim

jest kobieta?

■    Pojęcie „kobieta" stanowi odbicie ukrytej tożsamości, będącej konsekwencją oddziaływania czynników biologicznych bądź kulturowych.

■    Kobiety cechują się lepszymi zdolnościami werbalnymi, kooperatywnymi i zorganizowaniem niż mężczyźni.

Teza: kobieta sprzedaje swój „wygląd” mężczyzna sprzedaje swoją „osobowość”

Społeczne wymagania względem tego, co kobieta powinna sobą reprezentować - perspektywa postrzegania w życiu codziennym przez heteroseksualne kobiety (Tseelon 1995):

■    Paradoks skromności: kobietę konstruuje się jako uwodzicielkę, a potem karze za to, że jest uwodzicielska.

» Paradoks dwulicowości: kobiety konstruuje się tak, by zachowywały się nienaturalnie, a potem marginalizuje się je ze względu na brak autentyczności.

■    Paradoks widzialności: kobiecość to spektakl, ale nieobecny w przestrzeni publicznej.

■    Paradoks urody: kobieta uosabia brzydotę, podczas gdy symbolizuje piękno.

■    Paradoks śmierci: kobieta symbolizuje śmierć i życie oraz obronę przed śmiercią.

3