wykłady z socjologii 13 2014 (71)

2013-11-25

Choroba zmienia recepcję świata, relacje ze światem ( w sensie fizycznym, psychicznym): albo na krótko (jeśli ma ostry, lecz krótkotrwały przebieg), albo na długo ( czasem dożywotnio), jeśli jest przewlekła...., innymi słowy- staje się pryzmatem, przez który postrzegamy rzeczywistość i nasze z nią relacje ( czasem do końca życia).....

Choroba przypomina nam o naszym ciele, zaczynamy skupiać na nim swoją uwagę ....

Choroba modyfikuje, czasem wręcz uniemożliwia pełnienie ról dotychczas przez człowieka pełnionych; sytuacja ta nie musi być trwała, ale gdy wystąpi, zmusza chorego i jego otoczenie do podjęcia działań zmierzających do uwolnienia go od tego balastu.

Choroba, modyfikując role, modyfikuje też tożsamość osobową i społeczną ( w refleksji człowieka pojawia się „ja - chory” i „ja - nie mogący angażować się społecznie”).

Choroba osamotnia chorego w jego doznaniach; jeśli chce \ musi artykułować swój stan, ważne, aby znalazł kogoś, kto będzie w stanie go wysłuchać, zrozumieć, właściwie zinterpretować jego komunikaty;

uwaga na różnice kulturowe pomiędzy pacjentem a „stroną medyczną”

Koncepcja trajektorii

Choroba jako sytuacja pogłębiającego się cierpienia i ubezwłasnowolnienia.......

PIERWOTNY MODEL BIOMEDYCZNY

specyficzny czynnik chorobotwórczy............określona patologia

( np. bakteria, wirus)    ( np. gruźlica)

* Mechanicystyczny, jednoprzyczynowy sposób podejścia do etiologii chorób.

PIERWOTNY MODEL BIOMEDYCZNY

Podatność genetyczna    inwazja    reakcja określona

Koncentracja antygenów + czynnika systemu patologia

Zestaw antyciał    chorobotwórczego odpornościowego

Stan systemu odpornościowego

*    Wystąpienie choroby uzależnione od współistnienia szeregu istotnych biologicznych warunków i procesów.

*    Sprawdzał się w przypadku chorób zakaźnych, nie sprawdzał się w przypadku chorób przewlekłych.

STATYSTYCZNY MODEL KORELACYJNY

Czynnik ryzyka nr 1 ( nadciśnienie)

Czynnik ryzyka nr 2 ( nadwaga)

Czynnik ryzyka nr 3

( brak ruchu)    określona patologia

Czynnik ryzyka nr 4    ( zawał)

(podwyższony cholesterol)

Czynnik ryzyka nr 5 ( palenie tytoniu)

*    Zamiast słowa „ przyczyna” używa się terminu „prawdopodobieństwo” lub „czynnik ryzyka”.

*    Poszukuje się istotnych statystycznie związków ( korelacji) pomiędzy szeregiem zmiennych niezależnych a brakiem zdrowia.

‘Czynnik ryzyka odnosi się do czynników (zmiennych), które zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju choroby, niepełnosprawności, zaburzeń rozwoju lub innych niepożądanych stanów.

*    Nie należy czynników ryzyka utożsamiać z przyczynami choroby ( np. „ palenie papierosów jest przyczyną raka”).

3