zarys ,01,2008r0002

Hu—ilość uderzeń (3 lub 5).

Klasyfikację skał według Protodiakonowa (juniora) podano w tabeli 1.

Tabela 1.

Klasyfikacja zwięzłości skał [4]

Kategoria zwięzłości	Zwięzłość skał	Przeciętna wartość/'	Rodzaje skał
I	Bardzo silnie zwięzłe	20	Najmocniejsze kwarcyty i bazalty oraz wyjątkowo inne rodzaje skał
1	Silnie zwięzłe	15	Najmocniej sze skały granitowe, porfiry kwarcytowe, łupki krzemionkowe oraz najmocniejsze piaskowce i wapienie
EU	Zwięzłe	10	Skały granitowe, mocne piaskowce i wapienie, mocne konglomeraty (zlepieńce), rudy żelaza, marmury, dolomity
IV	Umiarkowanie zwięzłe	6	Przeciętne piaskowce, rudy żelaza, łupki piaszczyste, mułowce
V	Średniej zwięzłości	4	Mocne łupki ilaste i iłowce, słabe piaskowce i wapienie, margle i miękkie zlepieńce
VI	Umiarkowanie miękkie	2	Słabe łupki, bardzo słabe wapienie, kreda, halit, gips, antracyt, margle, mocny węgiel kamienny
vn	Miękkie	1	Słaby węgiel kamienny, słaby łupek ilasty, gliny piaszczyste, lessy
vm	Ziemiste	0,6	Torfy, lekkie gliny, grunty roślinne (humusowe), zbite piaski
IX	Sypkie	0,5	Piaski, nasypy, drobne żwiry, rozdrobniony węgiel
X	Płynne	0,3	Kurzawka. grunty błotniste, rozluźnione lessy

Mając na uwadze podaną klasyfikację można ogólnie stwierdzić, że mechaniczne urabianie skał jest możliwe w kategoriach zwięzłości od V do X. W niższych kategoriach zwięzłości stosuje się w zasadzie urabiania za pomocą MW.

1. Urabianie skał za pomocą prostych narzędzi urabiających

Najprostszymi narzędziami stosowanymi do urabiania zalicza się kilofy górnicze oraz łopaty [1].

Rys. 1. Kilofy górnicze    Rys. 2. Łopaty górnicze

a - jednostronne, b - dwustronne (oskard),    a - do węgla (sercówka), b - do kamienia,

c z wymiennym ostrzem    c-do piasku

Do czasu zastosowania w górnictwie materiałów wybuchowych urabiano twarde skały za pomocą żelazka, w postaci osadzonego na trzonie, stalowego, zaostrzonego młotka (rys. 3a) i perlika, czyli zakrzywionego łukowato młotka stalowego o ciężarze 2 2,5 kG (rys. 3b) [5].