Untitled Scanned 65

132 -

4.3.2. Liczniki pierścieniowe i pseudopierścieniowe

Licznikami pierścieniowymi nazywane 84 liczniki zliczają-ce w kodzie "1 z n". Licznik pierścieniowy uzyskuje się przez zamknięcie w "pierścień" (stąd nazwa licznika) rejestru przesuwającego - rys.4.34. Zerowanie licznika polega na wpisaniu

Jedynki do zerowego stopnia licznika i wyzerowaniu pozostałych stopni. Licznik pierścieniowy złożony z n przerzutni-ków ma pojemność P»n. W Rya.4.34. Licznik pierścieniowy _{stosun!ra do} liczników

dwójkowych (które przy n przerzutnikach osiągają pojemność P«2ⁿ), liczniki pierścieniowe mają więc znacznie mniojszą pojemność. Jednakże przy wyborze rodzaju licznika należy uwzględnić fakt, że licznik pierścieniowy nie wymaga dekodowania Jego stanu.

Licznikami pseu-dopierścieniowymi nazywane są liczniki zli- Ryg.4,35. Licznik pseudopierścieniowy czające w kodzie Johnsona (pseudopierścieniowym). Licznik pseudopierścieniowy tworzony Jest z rejestru przesuwającego przez zamknięcie go w pętlę tak, że wejściem wpisującym pierwszego przerzutnika Jest zanegowane wyjście ostatniego przerzutnika - rys.4.35. Przy n przerzutnikach pojemność licznika pseudopierścieniowego Jest P»2n. Zerowanie licznika pseudopierścieniowego polega na wyzerowaniu wszystkich przerzutników. Liczniki pierścieniowe i pseudopierścieniowe także mogą być wyposażone w układy wpisywania równoległego.

4.3.3. Zasady syntezy liczników o dowolnej pojemności; liczniki dziesiętne

Zasada budowy licznika pierścieniowego umożliwia uzyskanie licznika o dowolnej pojemności Jedynie przez dobór liczby

przerzUtników. W przypadkach kiedy potrzebny jest inny kod zliczania niif "1 z n" lub istotna jest minimalizacja liczby przerzutników, stosowana Jest Jedna z poniższych metod:

-    tworzenie tzw. liczników z wymuszonym przeskokiem,

-    synteza formalna.

Do budowy licznika z wymuszonym przeskokiem wykorzystuje się licznik dwójkowy o pojemności przewyższającej żądaną pojemność. Na przykład, licznik dziesiętny - licznik o pojemności P-10. liczący w naturalnym kodzie dwójkowym, otrzymać można z licznika dwójkowego o pojemności 16 przez wymuszenie wyzerowania licznika bezpośrednio po zliczeniu dziesiątego impulsu. Ponieważ

(10)_1Q - (1 0 1 0)₉

II II

«3^Q2^Q1^Qo

zerowanie stanu licznika powinno nastąpić w momencie zaistnienia koniunkcji Q₁«Q₃. Schemat takiego licznika pokazano na rys.4.36.

Rys.4.36. Licznik o pojemności P=10

0

w celu uniknięcia wyścigów, występujących podczas wymuszania przeskoku, stosuje się tzw. monoimpulsator, który po pojawieniu się jedynki na wejściu wytwarza na wyjściu impuls. Szerokość tego impulsu musi być dobrana tak, aby wszystkie prze-rzutniki zostały wyzerowane, a przy tym musi to nastąpić przed pojawieniem się następnego impulsu zliczanego.

Przy dekodowaniu stanu licznika z wymuszonym przeskokiem, należy zwrócić uwagę na chwilowe pojawianie się tzw. stanów szczątkowych (w omawianym liczniku o pojemności 10    - stanu