Zdjęcie0521 (2)

Etyki specjalne tym różnią się od etyki ogólnej, że zawsze odnośni do dobra wspólnego. Wymagają więc one stosunku zobowiązania7po> winności,śłuzby. Stosunek ten określany jest często jako powołanie do danego zawodu i związanej z nim roli społecznej. Ono zaś wymaga przede wszystkim realizacji dobra wspólnego. Realizacja ta bywa co najmniej dwojakiego rodzaju:

1)    realizacja dobra własnego (summum bonurri) i wspólnego (bo-num comunae);

2)    realizacja przede wszystkim dobra wspólnego — dobra innych Ibonum comunae).

W pierwszym przypadku zachodzi relacja, która charakterystyczna jest dla deontologii umiarkowanych - stanowionych przez umiarkowane zobowiązania i powinności na rzecz dobra innych. W drugim zaś przypadku zachodzi relacja właściwa dla deontologii rygorystycznych (skrajnych) jf- stanowionych przez rygorystyczne zobowiązania i powinności przede wszystkim na rzecz dobra innych.

Deontologie umiarkowane charakterystyczne są dla stosunków pracy i służby, zaś rygorystyczne dla stosunków służby i powołania. Są zawody, które mają na uwadze również cudze dobro i zawody, które mają na uwadze przede wszystkim cudze dobro. W stosunku do tych zawodów, które mają za zadanie (rolę) dbanie o cudze dobro, stanie na straży pozaosobistego dobra, formułowane były i są zasady etyk zawodowych. W zawodach tych specyficzne wartości, także etyczne, wysuwają się na plan pierwszy. Są to wartości centralne (molame), które mają charakter! szczególnego ukonkretnienia dobra wspólnego.

^jesrcefem każdej etyki zawodowej (etyki każde-] go zawodu), to dobro poszczególnych zawodów jako owa wartość cen-\ tralna (molama) różnicuje etyki zawodowe. Zróżnicowanie to ilustrują! poniżej wymienione przykłady.

Wartością centralną etyki zawodowej w zajęciach:

• lekarza (dobrem realizowanym przez lekarzy) jest zdrowie, jego ja-cość i ochrona;

naukowca - prawda;

wojskowego - wolność i suwerenność oraz bezpieczeństwo; nauczyciela - rozwój intelektualny i osobowościowy wychowanka; prawnika - sprawiedliwość;

dziennikarza - rzetelna informacja (zła albo dobra, lecz rzetelna);