Temperatura jest w przemyśle najczęściej mierzoną wielkością fizyczną. Pomiary temperatury występują we wszystkich właściwie gałęziach przemysłu. Wymagane zakresy i dokładności pomiaru temperatury, żądana postać sygnału wyjściowego oraz warunki pracy są przy tym bardzo różnorodne. Zależnie od wymagań stosowane są różne rodzaje termometrów, wykorzystujące różne zjawiska fizyczne. Można wyróżnić następujące rodzaje termometrów:
I. Rozszerzalnościowe, w których wykorzystuje się zjawisko rozszerzalności cieczy lub dał stałych.
2 Ciśnieniowe, wykorzystujące zależność riśnienia rieczy lub gazu od temperatury, przy stałej ich objętości.
3. Rezystancyjne, w których wykorzystywana jest zależność rezystancji metali (np. platyny, miedzi, niklu) oraz półprzewodników od temperatury.
4. Termoelektryczne, w których wykorzystywane jest zjawisko powstawania siły elektromotorycznej w obwodzie, w którym dwa złącza dwóch różnych metafi znajdują się w różnej temperaturze.
5. Pirometryczne, w których wykorzystywana jest zależność spektralnego rozkładu promieniowania emitowanego, od temperatury ciała emitującego.
Zakresy pomiarowe różnych rodzajów termometrów zestawiono w lab. 8,2.
Tabel* 12
Zair rewy pomfatftm# iermumcirb*
Rodzaj termometru |
Zakręt pomiarowy ( C) |
Koztzcrzainośełowy |
-190+ 600 |
Manometryczny |
-160 + 600 |
Rezytuncyjny(oporowy) |
-200-s- 500 |
Termoelektryczny |
-50+1700 |
Pirometr |
400 + 3500 |
Jak widać, w pewnych zakresach temperatury mogą być stosowane różnego rodzaju termometry. Wybór rodzaju termometru zależy wówczas od innych czynników.
Termometry wymienione w punktach 1,4 wymagają, aby ich czujnik stykał się bezpośrednio z obiektem, którego temperaturę mierzymy; nazywane są o«
przefWW między
niezależnego®
przy czym: 90 — temperatura obiektu
Różnice temperatury obiektu b< dowane: wymianą ciepła — f — między czujnikiem a sąsiedn peratury gazów o dużych pręd tarcia gazu o osłonę czujnika, i przewodzenia. Nagrzewanie cz czenie przy bardzo dużej prędko z zakresu miernictwa specjalisty Wymiana ciepła przez promieni temperatury w środowisku gazol Występuje wówczas wymiana ci przez konwekcję oraz między cza niowanie. Sąsiednimi obiektami ti
Ryt. 8.1. Wymiana ciepła między termometi
I - termometr (czujnik), 2 — ścianka rurociągu. 3 i/x
106