Zdjęcief3

koncentrowana jest w świątecznych ośrodkach w™, czynkowych, na stadionach i boiskach sportowych om w parkach miejskich. Szerokie upowszechnianie si» powyższych form świętowania powoduje, iż święta państwowe poprzez stwarzanie możliwości przeżyć i odczuć osobistych oddziaływają na procesy społecznej samorealizacji człowieka i jego afirmacji w społeczeństwie. Powyższe rozważania dotyczą także obchodów lipcowego święta odrodzenia Polski. I to święto nabrało charakteru towarzysko-rekreacyjnego.

Do świąt państwowych zaliczane jest także święto Nowego Roku. Obchody tego święta mają wielowiekowe tradycje obrzędowe w kulturze naszego narodu, o czym świadczy bogata literatura etnograficzna. Na kanwie tych tradycji ukształtował się współczesny wzorzec obrzędowy świętowania Nowego Roku. Powitanie noworocznego dnia odbywa się wesoło i radośnie na balach i zabawach sylwestrowych, na licznych prywatkach i w kameralnych kręgach towarzy-sko-rodzinnych. Inauguracją sylwestrowego wieczoru jest przekazanie drogą radiową i telewizyjną pozdrowień i życzeń dla całego narodu przez I sekretarza KC PZPR. Kulminacyjnym natomiast momentem staje się północ; wówczas to wszyscy wzajemnie składają sobie życzenia wszelkiej pomyślności w Nowym Roku. Noworoczny dzień tradycyjnie spędzony jest w kameralnych kręgach rodziny i najbliższych przyjaciół, na rodzinnych spacerach w parkach itp. Wspomnieć tu należy, iż z okazji Nowego Roku szeroko stosowany jest zwyczaj przesyłania okolicznościowych kart z życzeniami. Przy czym utarło się, iż życzenia z tej okazji wysyłane są nie tylko do osób bliskich i wąskiego kręgu znajomych, ale również do osób, z którymi utrzymywane są stosunkowo luźne kontakty towarzv skie czy służbowe. Do reliktowych już form obrzędo

_woSci noworocznej zaliczyć należy zwyczaje składaka życzeń mieszkańcom domów w środowiskach miejskich przez: kominiarza, listonosza i dozorcę domu.

W środowiskach wiejskich zachowało się jeszcze wiele tradycyjnych zwyczajów noworocznych w szczątkowej zresztą formie, jak np. wróżby noworoczne, herody, gwiazdory itd. Wiele z tych form stanowi przedłużenie ludowego obyczaju świąt Bożego Narodzenia (można to jeszcze zaobserwować zwłaszcza w województwach: nowosądeckim, krakowskim, kieleckim, przemyskim, zamojskim i w kilku innych).

Spośród funkcjonujących świąt państwowych jedynie Święto Zwycięstwa nie ma szeroko rozwiniętych swoistych form obrzędowych. Wynika to stąd, iż dopiero w 1975 r. wysunięty został wniosek o uznanie tego święta za święto państwowe *. Uprzednio występowało ono w grupie świąt rocznicowych. Centralny element obrzędowy stanowi uroczysta zmiana warty honorowej przy Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie oraz honorowy salut artyleryjski. W przeddzień święta składane są wieńce pod pomnikami walki i zwycięstwa oręża polskiego i polsko-radzieckiego braterstwa broni, odbywają się czapstrzyki młodzieżowe z udziałem wojska i uroczyste apele poległych. W zakładach pracy i szkołach organizowane są okolicznościowe wieczornice i spotkania z kombatantami wojennymi. Obchody tego święta mają charakter zbliżony do obchodów świąt rocznicowych, co wynika zresztą z samej jego istoty.

Święta rocznicowe mają na celu utrwalenie w świadomości społecznej i tym samym przekazanie następnym pokoleniom bogatych tradycji historycznych naszego narodu, tradycji walk narodowo-wyzwoleńczych oraz rewolucyjnych wystąpień polskiego i międzynarodowego proletariatu. Stąd typowymi formami ob-

95