ZF Bień9

Związki między strukturą kapitału i ryzykiem 189

nia struktury kapitałów w warunkach konkretnego przedsiębiorstwa. Dotyczą one wspomnianego już przestrzegania odpowiednich relacji między strukturą kapitałów i strukturą majątku z uwzględnieniem różnego stopnia płynności poszczególnych jego składników oraz wyboru najkorzystniejszych źródeł obcych kapitałów.

Programowanie

struktury

kapitałów

Szczególne znaczenie ma jednak programowanie struktury kapitałów przy rozszerzaniu działalności firmy, wymagającym zwiększenia majątku. Wówczas niezbędne staje się poszukiwanie optymalnej struktury kapitału, umożliwiającej maksymalizację zys-kowności własnych kapitałów ale przy zachowaniu płynności finansowej oraz zdolności do obsługi zadłużenia. W tym celu trzeba przede wszystkim określić z góry granice ryzyka płynności finansowej i skalę maksymalnego zadłużenia, które firma decyduje się ponosić bez nadmiernej groźby utraty swojej przyszłej egzystencji oraz zbyt daleko idącego uzależnienia się od kredytobiorców.

Kalkulacja optymalnej struktury kapitałów firmy może ograniczać się do ustalenia najkorzystniejszych relacji pomiędzy kapitałem własnym i tylko długoterminowym zadłużeniem, albo obejmować także krótkoterminowe zobowiązania. Ten pierwszy wariant nie jest jednak wystarczający, gdyż krótkoterminowe zobowiązania w większości firm finansują znaczną, a niekiedy decydującą część aktywów i stanowić mogą substytut zadłużenia długoterminowego. Ponadto skala krótkoterminowych zobowiązań w znacznej mierze wpływa na stopień płynności finansowej firmy.

Granice ryzyka

płynności

finansowej

Punktem wyjściowym przy kalkulacji optymalnej struktury całości kapitałów firmy powinno być wyznaczenie górnych granic ryzyka finansowego, jakie firma może ponosić bez nadmiernej groźby utraty swej przyszłej egzystencji oraz bez zbyt daleko idącego uzależnienia się od kredytodawców, nie umożliwiającego zachowanie elastyczności finansowej. W praktyce granice te mogą być określone przy wykorzystaniu scharakteryzowanych uprzednio (por. str 103-107 i 112) wskaźników płynności finansowej oraz stopy zadłużenia. Chodzi o ustalenie z góry co najmniej dwóch następujących wskaźników, tj.: