Image141

■ Elektronika dla nieelektroników£^£

f= 1/15,8ms = 0.063kHz = 63Hz lub inaczej:

f= 1/0,01588-63Hz

Zgadza się to ze wskazaniami dwóch mierników, z których jeden pokazuje częstotliwość (62,7Hz), a drugi wartość skuteczną napięcia (5,68V). Wyniki pomiarów oscyloskopowych są tu zaskakująco dobre, ale generalnie dokładność pomiarów oscyloskopowych jest niewielka, rzędu 5%, co zresztą w ogromnej większości przypadków całkowicie wystarcza.

Na marginesie warto wspomnieć, że popularne multimctry mierzą prawidłowo tylko sinusoidalne napięcia zmienne i to w bardzo ograniczonym zakresie częstotliwości, od kilkudziesięciu do co najwyżej kilkuset herców, ponieważ są przeznaczone do pomiaru napięcia sieci energetycznej 50Hz. Dla wyższych częstotliwości multimctry mogą dawać zupełnie fałszywe wyniki, a wtedy dużo większą dokładność zapewni właśnie oscyloskop, który z prawidłowo skal forowanymi sondami i stałoprądowym sprzężeniem wejścia (DC) da dokładność rzędu 3...5% w całym zakresie pasma akustycznego (20Hz...20kHz), a nawet dużo wyżej.

Warunkiem przeprowadzenia takich pomiarów jest uzyskanie stabilnego obrazu na ekranie. A to zależy od trzeciego ważnego bloku - obwodów synchronizacji.

Synchronizacja i wyzwalanie

Aby na ekranie zwykłego oscyloskopu uzyskać stabilny, nieruchomy obraz

-    po pierwsze, badany przebieg musi hyc powtarzalny,

-    po drugie, plamka musi zaczynać swój ruch zawsze w odpowiedniej chwili, zawsze w tej samej fazie badanego przebiegu.

Oscyloskop zawiera obwód synchronizacji, a właściwie wyzwalania (TRIGGER), który w odpowiednich chwilach uruchamia bieg plamki świetlnej (wygaszonej i czekającej na wyzwolenie z lewej stiony ekranu). W sumie więc plamkę świetlną dosłownie wyzwala badany sygnał po przejściu przez obwody synchronizacji. Dlatego we współczesnych oscyloskopach mówimy o wyzwalaniu (trigger) podstawy czasu przez hadany sygnał, a nic o synchronizacji (jak bywało w starych oscyloskopach).

Obwody wyzwalania w praktyce okazują się bardzo ważne - be/, nich oscyloskop hyłhy mało użyteczny, bo nie sposób byłoby uzyskać stabilny obraz na ekranie. Można się o tym przekonać przestawiając przełącznik SOURCE w położenie LINĘ lub F.XT - patrz fotografia 14. W przypadku oscyloskopu dwukanałowego przełącznikiem SOURCE można wybrać sygnał, z którego z dwóch kanałów ma synchronizować obraz. Zazwyczaj pobieramy sygnał do synchronizacji z kanału numer 1. Ale są też liczne inne możli-

CÓ5620 20MHz ÓŚCiLLOŚCÓPE

HOH konia;

2ms/dz

7d2^6hdaXT0

: *

vc«a o

wości, jak wyzwalanie sygnałem z kanaki 2, przebiegiem sieci energetycznej 50Hz (I INF.), „obcym” sygnałem z zewnątrz, podawanym na dodatkowe wejście TRIG IN.

„Prawdziwe wyzwalanie” następuje w trybie NORM - wtedy jeśli nie ma sygnału, lub sygnał jest mały. wyzwalanie nie następuje i ekran jest ciemny. Dopiero po pojawieniu się odpowiednio dużego sygnału uruchamiana jcsl podstawa czasu, zaświeca się plamka świetlna i na ekranie jest rysowany badany przebieg.

Ciąg dalszy na stronie 37.

28 Wrzesień 2005 Elektronika dla Wszystkich