Image57 (5)

i O tym się mówi

'Aiflfstwa rapłu

nośnik

l.trnm

:i1D0|un

i	i
u m	1 j

0 14 y m

Industrial Co., Lid.. Pioneer Corporation, Royal Philips Electronics, Samsung Electronics Co., Lid., Sharp Corporation, Sony Corporation i Thomson Multimedia, wspólnie zapowiedziało, a potem opublikowało specyfikację nowego formatu zapisu na optycznych dyskach, nazwanego „Blu-ray Disc”. Proponowanym skrótem nazwy nowej płyty jest BD, a w niektórych źródłach można też znaleźć nie/aleca-ny skrót BRD.

Blu-ray to nie Blu-

ray, Rlueray ani Blue-HfŁA-rmij O/mc r(iy 1 Na/Wit Ol'HZ logO Blu-ray powstały od nazwy promieniowania lasera niebieskiego (bluej. I .iterka e jest celowo opuszczana w tekstach, ponieważ nazwa zawierające dwa popularne słowa nic mogła być zastrzeżona jako /nak towarowy, W wielu źródłach spotyka się jednak określenie Blue-ray (na przykład w materiałach firmy Philips)

O ile płyta CD o pojemności około 740MB przeznaczona była do zapisu audio, a płyta DVD o pojemności 4,7GB - filmów o standardowej jakości za pomocą MPEG-2. o tyle płyta Blu-ray przeznaczona jest głównie do filmów o wysokiej rozdzielczości. Przewidziana jest też do najnowszych gier oraz do tworzenia kopii rezerwowych dysków komputerowych.

W Japonii telewizja HDTV jest standardem. NV USA sprzedano już 7 milionóv/cyfrowych odbiorników DTV i według szacunków do 2010 roku 85% gospodarstw będzie wyposażonych w DTV. Korzystający z cyfrowej telewizji wysokiej rozdzielczości będą chcieli zapisywać i odtwarzać program z taką w łaśnie jakością. Nie zapewni tego DVD j. kilku względów. Potrzebne są nowe rozwiązania. Tymczasem taśma magnetyczna stopniowo traci swą pozycję. Magnetofony już znikły z rynku, magnetowidy znikają, a kamery filmowe też coraz częściej wykorzystują płyty (nagrywalne płyty DVD). W związku ze stopniowym upowszechnianiem telewizji wysokiej rozdzielczości rodzi się potrzeba nowego nośnika i nowego standardu zapisu filmów. Dostrzegają to większa i mniejsze firmy i chciałyby one już teraz zająć dobrą pozycję wyjściową w walce o klientów zainteresowanych filmami wy sokiej jakości oraz nośnikami danych o coraz większej pojernnuści.

Tu też tkwi przyczyna, dla której „niebieska” technologia pojawiła się w Japonii, gdzie od lat wykorzystuje się telewizję wysokiej rozdzielczości (HDTV). Tylko w takich wysoko rozwiniętych, bogatych krajach, jak Japonia i USA jest szansa na wejście na rynek ze sprzętem, który na początku swej drogi rozwoju jest bardzo drugi. Trzeba też jasno powiedzieć, że oto jesteśmy świadkami narodzin nowego standardu, a właściwie nowych standardów. Bowiem Blu-ray nie jest jedyną propozycją, jeśli chodzi o rozwój techniki zapisu informacji. Propozycji jest kilka, a perspektywy wyglądają interesująco.

BD, czyli Blu-ray Disc

Na płycie Blu-ray w jednej warstwie można zapisać 23 3GR, 25GB albo 27GR danych, zależnie od wersji. Pojemność płyl dwuwarstwowych sięga 50GR, a już mówi się o planowanych płytach 4. .8-warstwowych, po około 25GB na warstwę, czyli o pojemności 100, a nawet 200GB. Pojemność 25GB odpowiada na przykład 2 godzinom filmu najwyższej jakości HDTV i 13 godzinom filmu telewizyjnego o jakości, jaką daje DVD. Dzięki nowym metodom kompresji uzyskuje się obraz o rewelacyjnej rozdzielczości 1920x1080 pikseli i nienagannej jakości wraz z towarzyszącym wielokanałowym dźwiękiem.

Podobnie jak w przypadku płyt CD i DVD. w grę wchodzą:

BD-ROM - płyty tłoczone w fabryce ze stalą zawartością (filmy, gry, dane),

BD-R - płyty jednokrotnego zapisu (filmy lub zapis danych komputerowych).

BD-RE - rewritable - płyty wielokrotnego zapisu.

Co ciekawe, w przeciwieństwie do płyt CD i DVD, najpierw pojawiły się nagrywalne płyty BD.

Dzięki zastosowaniu standardowej technologii kompresji danych (MPEG-2 Transport Strcam). na płytach można zapisać rozmaitą zawartość, na przykład na jednej płycie można umieścić zarówno film 1IDTV. jak i dowolne inne dane (tekst, fotografie, dźwięk). Nowy system zapisu i odczytu umożliwia swobodny dostęp do dowolnego frag- 12n>m mentu płyty i wyszukiwanie wolnego miejsca. Pozwala to na przykład zapisywać przekaz telew izyjny oraz jednocześnie edytować inny film lub zapisywać i odczyty wać dane.

Z dużą uwagą potraktowane problem piractwa - płyta BD realizuje zabezpieczenia przed nieautoryzowanym kopiowaniem z wykorzystaniem unikalnego numeru identyfikacyjnego.

Z uwagi na bardzo szybki transfer danych (36Mbps), od początku wskazywano na możliwość zapisywania na dysku filmu z kamery standardowej lub HDTV.

Dzisiejsze dyski RD timies/o/one są w ochronnej kasecie o wymiarach u kok 129x 131 x7mm - patrz fotografia 3. ale już opracowano wersje z wyjątkowo odporną warstwą ochronną, które będą używane be/, kasety, podobnie jak płyty CD i DVD

Techniczna strona Blu-ray

Dysk Blu-ray jako spodziewany następca CD i DVD ma takie same wymiary jak poprzedn cy (średnica 12ctn, grubość 1.2mm). Zmieniono jednak umieszczenie warstwy zawierającej dane i dodano warstwę ochronną (opiical traasmittancepmtection layer). Warstwa zapisu umieszczona jest w odległości 0.1 mm od powierzchni płyty. Ilustruje to rysunek 4. Takie rozwiązanie polepsza warunki odczytu i dodatkowo pozwala uzyskać większą gęstość zapisu danych. W płytach CD i DVD

waretws ochrorna 2>inr

ccfciycie 98 a m

um

poi

nn

0,3

gO!

i e

oć

sr

na

kn

Cc

nu

tei

BI

cU

CK

gr

ni;

mi

wi

IC

W

cz

le

a

ST

śv

cz

ni

m

w

j*

kc

SG

C

1,

w

ta

n

k

n

ć

r

t

0 4*m

66

Kwiecień 2005

Elektronika dla Wszystklcń

E