img062 (20)

Leszek Bielecki, Rola Trybunału Sprawiedliwości... 489

domagać się naprawienia szkody w oparciu o ogólne zasady prawa i przepisy prawa wspólnotowego.

Najbardziej rozpowszechnioną formą działania Trybunału są orzeczenia wstępne, zwane prejudycjalnymi. Stanowią one funkcję interpretacyjną. Można nawet stwierdzić, ze niejednokrotnie w ten sposób pełnią funkcję prawotwórczą. Dlatego też pełnią dość doniosłą rolę w prawie wspólnotowym. Orzeczeniami nazywane są sentencje wydawane przez Trybunał w związku z wnioskiem w tej sprawie krajowego organu sądowego z pytaniem prejudycjalnym. Dzieje się tak wówczas, gdy sąd krajowy ma wątpliwość co do istnienia, zakresu lub wykładni normy prawa wspólnotowego mającej zastosowanie w sprawie rozstrzyganej przez ten sąd. Należy zwrócić uwagę, że odmowa zwrócenia się z pytaniem prejudycjalnym, nieuwzględnienie orzeczenia w treści rozstrzygnięcia sądu lub wcześniej istniejącego rozstrzygnięcia może naruszać prawa jednostki. Jednostka może wtedy wystąpić o podjęcie stosownych działań do Rady i Komisji oraz żądać odszkodowania od organów własnego państwa.

Na podstawie powyższego można stwierdzić, że sądy krajowe odgrywają jednak istotną rolę w zapewnieniu przestrzegania prawa unijnego i poszanowania praw jednostki. Natomiast z zakresu kognicji oraz roli Trybunału Sprawiedliwości wynika, że orzecznictwo Trybunału w takim zakresie, w jakim wchodzi do prawa unijnego, jest również wiążąca. Osoby fizyczne oraz osoby prawne mogą przecież zwrócić się do Trybunału ze skargą w sposób bezpośredni, jeżeli wynika tak z prawa pierwotnego lub w wyniku poniesionej szkody na skutek działania instytucji lub funkcjonariuszy Unii.

6. Kompetencje Sądu w zakresie praw człowieka

Sąd jest właściwy do rozpoznawania:

- skarg bezpośrednich wniesionych przez osoby fizyczne lub prawne przeciwko aktom instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii Europejskiej (których są one adresatami lub które dotyczą ich bezpośrednio i indywidualnie), jak również aktów regulacyjnych (które dotyczą ich bezpośrednio i nie obejmują środków wykonawczych) czy wreszcie przeciwko zaniechaniu działania przez te instytucje, organy i jednostki organizacyjne,