img251

sx

Strefa komfortu cieplnego leży w zakresie dość wąskiego przedziału temperatur,, w których najmniej energii z paszy przeznaczone jest na cele termoregulacyjne a produkcyjność zwierząt jest najwyższa Strefa w praktyce wyznaczona jest przez temperatury optymalne

Strefa cieplnej obojętności jest wyrażona dla potrzeb praktycznych przez najwyższe i najniższe temperatury powietrza (normy temperaturowe), przy których gospodarka cieplna leży w granicach fizjologicznych, a produkcyjność nie spada w widoczny sposób.

Zwierzęta w temperaturach strefy cieplnej obojętności przeznaczają na cele produkcyjne 25%, a w strefie komfortu 36% energii z paszy. W niekorzystnych warunkach termicznych produkcyjność może być bardzo niska a zdrowotność obniżona.

Najniższą temperaturę strefy cieplnej obojętności nazywamy dolną temperaturę krytyczną (dtk) dla procesów przemiany materii warunkujących dostateczną produkcyjność zwierząt. Dolna temperatura krytyczna dla danego zwierzęcia zalezy od poziomu żywienia, możliwości ruchu i stanu fizjologicznego Normy temperaturowe zalecane dla zwierząt gospodarskich podano w tabe'i 7

Tab. 7 Optymalne zakresy temperatur i wilgotności względnej powietrza w pomieszczeniach dla trzody chlewnej bydia i owiec {wg Dobrzańskiego i Kołacza 1987)    _

/ntfinnni TAiiar»ul	Temperatura w'C			W kjoirość względna w %
■Ndicyuna civicftqi	min	Opt	max.	min.	op<	max.
Trzoda chlewna
Knurki i loszki hodowlane	14	17	23	60	70	80
Knury stadne	12	15	20	60	75	85
Lochy - luźne i niskoprośne	12	15	20	60	70	80
- wysokoprośne	15	19	25	60	70	80
- karmiące	18	20	27	60	70	8C
Prosięta w gniezdzie dogrzewane
- 1-3 dniowe	25	32	34	50	60	70
- 4-14-dniowe	24	28	32	50	60	70
-15-21 -dniowe	18	23	27	50	60	70
- 22-28-dmowe	18	22	25	50	60	70
- 28-56-dn owe	18	21	25	50	60	70
Warchlaki 57-84-dniowe	17	19	25	50	60	70
Tuczniki
-65 kg	15	18	22	60	70	80
-95 kg	15	17	20	60	70	80
-115 kg	12	16	20	60	70	80
Bydło Krowy m'eczne:
- na uwięzi	6	8-16	25	60	80	85
- w oborach wolnostanowiskowych	6	8-16	25	60	80	85
Krowy w porodówce	16	16-20	25	60	80	85
Cielęta w profilaktorium	12	16-20	30	60	80	85
Cielęta w wieku do 6 miesięcy utrzymywane w systemie
- ściółkowym	8	12-16	25	60	80	85
- bezśaołkowym	12	12-20	25	60	80	85
Jałówki powyżej 6 miesięcy	6	8-16	25	60	80	85
Zwierzęta w pomieszczeniu na okres leczenia	16	17-20	25	60	80	85
Krowy w hali udojowej	14	15-18	25	60	80	85
Bukaty powyżej 6 miesięcy	6	10-18	25	60	80	85
Owce
Matki kocące się. jagnięta, owce po strzyży	8	14-20	-	40	60-75	80
Inne kategorie owiec	4	10-15	-	40	60-75	85

/wiorzęta oddają wyprodukowano ciopło (M) na drodze unoszenia czyli konwekcji (< ), promieniowania czyli radiaqi (R), przewodzenia czyli kondukcji (K) i parowania i /yli owaporaqi (E), jak to pokazano schematycznie na ryc 6 •woisty bilans cieplny organizmu (S) przybiera postać

S=M±C±K±R-E

Należy zwrócić uwagę, ze znak - E oznacza ze parowanie wiąże się stale ze stratą Ciepła

Ryc 6 Schemal transportu ciepła i oddawania ciepła ■■■ - radiacja    -cwaporacja;

mm- konwekcja    - przewodzenie.

L -powietrze H - włosy; E - naskórek;

K - skóra; SK - warstwa podskórna;

KI - wnętrze ciała

• 'i zyjmuje się, ze w warunkach pomieszczeń ciepłochronnych zwierzęta gospodar-i m Im 80% ciepła na drodze konwekcji i radiaqi i 20% na drodze parowania (patrz », M) Jednakże ochładzanie organizmu (utrata cieoła z organizmu) na drodze radiaqi w pomieszczeniach, w których temperatura powierzchni otaczających jest zbliżona do lamporatury powietrza w zakresie strefy komfortu, wynosi 25%. Natomiast w niekorzystnych warunkach termicznych otoczenia (zimne i wilgotne przegrody) zwierzęta tracą i m diodze radiacji nawet 50% energii cieplnej W sytuacji gdy wzrasta różnica tempera liny między organizmem a otoczeniem, np w pomieszczeniach o niedostatecznej izolacji Inrmic/nej ścian i sufitu to należy oczekiwać, ze zarównozimąjak i latem, udział radia-(li w ocNadzamu zwierząt będzie wysoki Dlatego też ochładzanie (kompleksowy wskaź-i nM nomnteorologiczny) odgrywa tak ważną rolę w ocenie warunków bioklimatycznych I"»mtszczeń inwentarskich (patrz s 44).

•4n2 Wpływ temperatury na zdrowie i produkcyjność zwierząt

fłtr*fa cieplnej obojętności dla krów mlecznych zawiera się w granicach 6-18°C, a li"M komfortu w granicach 12-15°C W temperaturach powyżej strefy cieplnej obojęt-iv r.n ;i szczególnie w temperaturach powyżej 21 °C spadek produkcji mleka jest wyraźny /.u iiowiinie się produkcyjności zwierząt przy zmianie warunków klimatycznych ilustrują ryc 7

Ryc. 7. Scłiemat reakcji zwierząt na okresowe zmiany klima

CIAA KKAKCJI tu (Ames i Ray 1983)