img317

170

Ocena budowy Pożądane cechy budowy zwierząt poszczególnych ras oraz ró2ni ce w wymaganiach w zakresie budowy i umięśnienia, określone są we wzorcach dla ras Opis zalet i wad budowy zestawiono w tabeli niezależnie jednak od rasy dla typu kombinowanego, mięsno-mlecznego pożądane jest

-    głowa średniej wielkości, typowa dla rasy, żywe oko. szeroka śluzawica

-    prosta linia grzbietu,

-    szerokie lędźwie

-    klatka piersiowa głęboka, dobrze wysklepiona,

-    łopatka dobrze przylegająca, skośnie ustawiona,

-    żebra skierowane ukośnie do tyłu.

-    brzuch głęboki i szeroki.

-    miednica długa (około 35% długości od kłębu do wyrostków kulszowych), szeroka w stawach biodrowych (krętarzach) i w wyrostkach kulszowych. nachylona lekko do tyłu.

-    poziomo ustawiony krzyż i pozioma nasada ogona.

-    przednie nogi oglądane z przodu i z boku pionowo ustawione, bez skrzywienia w stawach nadgarstkowych.

-    kąt stawu skokowego od 145 do 155°,

-    kąt racic w stosunku do poziomu od 45° do 60® racice lekko rozwarte

Odstępstwa od wymagań traktuje się jako wady budowy. Wady budowy dzielą się na wady dyskwalifikujące i wady obniżające wynik oceny Za wady dyskwalifikujące zwierzę uważa się:

-    anomalie szczęki górnej lub dolnej (nienormalne skrócenie, mopsowatość, rozszcze pienie podniebienia),

-    karłowatość (nienormalne skrócenie kończyn),

-    obustronna ślepota.

Stwierdzenie wady dyskwalifikującej powoduje dyskwalifikację zwierzącia z hodowli Za inne wady budowy obniża się odpowiednio notę za cechę, której wada ta dotyczy Noty za poszczególne cechy winny wyrażać, w jakim stopniu dana cecha odpowiada wzorcowi rasy Nota 9 oznacza ze dana cecha odpowiada w pełni wzorcowi rasy W przypadku istotnej wady. nota za daną cechę nie może być wyższa niż 5 Nota 1 jest notą dyskwalifikującą zwierzę z hodowli na podstawie wady danej cechy.

Ostateczna nota za budowę jako cechę podstawową stanowi średnią z podsumowania not za szczegółowe cechy budowy O ostatecznej nocie decyduje selekcjoner przeprowadzając ocenę budowy zwierzęcia

Ocena wymienia Szczegółowa ocena wymienia omówiona zostanie w rozdziale -

-    Użytkowanie mleczne.

20.8.2. Ocena pokroju na podstawie pomiarów ciała

Ocena wzrokowa jest zawsze w pewnym stopniu subiektywna Natomiast pomiary charakteryzują obiektywnie pokrój i pozwalają na porównanie zwierząt z wzorcem danego typu lub rasy oraz porównywanie odmian lub ras między sobą Zwierzę, które mierzymy powinno być ustawione na twardym podłożu, kończyny zwierzęcia winny kryć się wzajemnie, głowa i szyja powinny znajdować się na wysokości kłębu.

Każdy pomiar należy wykonać 3-krotnie i wyznaczyć średnią arytmetyczną spośród otrzymanych wyników. Pomiary zoometryczne wykonuje się przy pomocy laski zoome trycznej. cyrkla zoometrycznego i taśmy z podziałką centymetrową

Pomiary wykonywane laską zoometryczną

1)    wysokość w kłębie - mierzona pionowo od najwyższego punktu kłębu do podłoża,

2)    wysokość w krzyzu - mierzona od najwyższego punktu krzyża (zadu) do podłoża,

3)    szerokość klatki piersiowej - mierzona tuż za łopatkami.

4)    szerokość przodu - mierzona w zewnętrznych brzegach barku,

5)    głębokość klatki piersiowej - odległość od kłębu do dolnej powierzchni mostka, odległość od linii grzbietowej tuż za łopatkami,

6)    skośna długość tułowia - odległość od zewnętrznego punktu stawu barkowego do zewnętrznego punktu guza kulszowego

Pomiary wykonywane cyrklem

1)    długość głowy - od środka potylicy do przedniego brzegu śluzawicy,

2)    szerokość miednicy - rozstawienie zewnętrznych wyrostków kości udowych (krętaczy).

3)    szerokość w kulszach - rozstawienie wyrostków kości kulszowych

4)    długość zadu - od zewnętrznego punktu guza kulszowego do zewnętrznego punktu guza kulszowego.

Pomiary wykonywane taśmą

1)    obwód klatki piersiowej - mierzony tuż za łopatkami.

2)    obwód nadpęcia - mierzony w najcieńszym miejscu nadpęcia,

3)    spiralny obwód uda - taśmę prowadzi się od strony zewnętrznej powierzchni guza biodrowego nad zewnętrzną powierzchnią podudzia i następnie ku zewnętrznemu punktowi wyrostka kulszowego.

Uwaga W dokumentacji hodowlanej (karta jałówki-krowy) odnotowuje się 3 najważniejsze wymiary u krów; 1) wysokość w kłębie, 2) obwód klatki piersiowej, 3) szerokość w biodrach

20.8.3. Ocena budowy przy pomocy indeksów

Uzyskane wartości wymiarów me mówią o proporcjach budowy ciała ocenianego zwierzęcia. W celu porównania budowy różnych zwierząt stosuje się wskaźniki (indeksy). Wskaźniki budowy są stosunkiem liczbowym dwóch lub więcej wymiarów wyrażonych najczęściej w procentach Do ważniejszych indeksów budowy ciała zalicza się

Wskaźnik poprzeczny tułowia (szerokośdowo-głębokościowy piersi)

szerokość klatki piersiowej • 100 głębokość klatki piersiowej Im większy, tym bardziej wysklepiony jest przód

Wskaźnik masywności

obwód klatki piersiowejj 100 wy sokość w kłębie

Wskaźnik poprzeczny ciała (szerokościowo-wzrostowy)

szerokość klatki piersiowej • 100 'wysokość w kłębie

Im wskaźnik wyższy, tym przód jest szerszy