m
Łożyska ślizgowe
W zależności od kierunku obciążeń, działających na łożysko istnieją łożyska ślizgowe:
- poprzeczne, przeznaczone do przejmowania obciążeń prostopadłych do osi wału,
- wzdłużne, obciążone silami działającymi zgodnie z kierunkiem osi obrotu wału.
poprzeczno-wzdłutne, przeznaczone do przejmowania obciążeń zarówno prostopadłych jak i zgodnych z kierunkiem osi obrotu.
_a)_ . i
--t:ivs<o
Rys. 1. Schematy łożysk ślizgowych: a - poprzecznego, b - Wzdłużnego
W celu zmniejszenia oporów ruchu pomiędzy powierzchniami ślizgowymi panwi i czopa powinna być wytworzona warstwa nośna smaru lub gazu.
W zależności od sposobu podawania smaru rozróżnia się łożyska:
- hydrostatyczne, w których warstwa nośna smaru jest podawana pod ciśnieniem,
- hydrodynamiczni w których warstwa nośna smaru powstaje na skutek ruchu obrotowego czopa względem panwi i wzajemnego poślizgu między ich powierzchniami ślizgowymi.
Tarcie ślizgowe występujące pomiędzy panwią łożyska a czopem wału może być:
- suche, przy którym ^współpracujące powierzchnie nie są smarowane i występuje bezpośredni kontakt obu powierzchni,
- płynne, gdy między powierzchniami czopa i panwi stale występuje warstewka smaru,
- mieszane, przy którym powierzchnie współpracujące częściowo stykają się (głównie na wierzchołkach nierówności)) zaś rozdzielone warstewką smaru.
W łożyskach ślizgowych dąży się zawsze do uzyskania tarcia płynnego.
41