Kompost, ściółka, nawozy zielone Paul Seitz6

Większość roślin motylkowych - sięgając swymi korzeniami bardzo głęboko - przenika dolne warstwy gleby i spulchniają.

Do roślin motylkowych należą zarówno gatunki nie wytrzymałe na mróz, jak i mrozoodporne.

Wysokie wymagania klimatyczne i glebowe łubinu białego.

Nawozy zielone

Najważniejsze rośliny na nawozy zielone

Na nawozy zielone najczęściej siane są rośliny z rodziny motylkowatych i krzyżowych. A oto ich cechy charakterystyczne i wymagania.

Rodzina: motylkowate (Papilionaceae)

Rośliny motylkowe - co w tej książce wielokroć zostało podkreślone - żyją w symbiozie z bakteriami brodawkowymi, posiadającymi zdolność wiązania wolnego azotu z powietrza. Dzięki małym wymaganiom glebowym większość motylkowych to rośliny pionierskie. Posiane na wyjałowionej glebie, ożywiają ją, czynią zdatną do upraw ogrodowych.

Największym przyrostem masy zielonej odznaczają się rośliny motylkowe posiane wiosną. Wysiane w środku lata dają jej znacznie mniej.

Jeżeli chodzi o koszt uprawy roślin motylkowych i krzyżowych, to trzeba stwierdzić, że jest on większy w przypadku tych pierwszych.

Gatunki roślin motylkowych wrażliwych na mróz. Łubin: na nawóz zielony nadają się trzy gatunki o zupełnie różnych wymaganiach glebowych.

Łubin żółty (Lupinus luteus) charakteryzuje się największym przyrostem masy zielonej, jednak okres wzrostu ma dłuższy niż pozostałe gatunki. Nadaje się do uprawy na glebach ubogich w wapń, suchych i piaszczystych. Dobrze znosi lekkie przymrozki.

Łubin biały (Lupinus albus) jest najbardziej wymagającym gatunkiem łubinu. Najlepiej rośnie w klimacie umiarkowanym na glebach gli-

Najważniejsze rośliny na nawozy zielone niastych, o dużej miąższości i odczynie obojętnym.

Łubin wąskolistny (Lupinus angustifolius) ma średnie wymagania. Jego cechą szczególną jest krótki okres wzrostu. Odpowiadają mu lekko kwaśne gleby piaszczyste.

Najlepiej wysiewać łubin w kwietniu. Po przekwitnięciu należy go skosić i lekko wymieszać z ziemią.

Bobik (Vicia faba minor): można siać go już od końca lutego, np. jako przedplon pod ogórki i pomidory. Obsiewa się nim również grządki z warzywami, ponieważ stanowi dobrą ochronę przed wiatrem. Bobik jest zawsze bardzo atakowany przez mszyce. Jednak zwolennicy ogrodów alternatywnych nie uznają tego za fakt niekorzystny. Uważają, że masowe pojawienie się mszyc jest korzystne, ponieważ biedronki mają wtedy co jeść i szybko się rozmnażają. Bobik ma długie korzenie palowe, doskonale spulchniające glebę, dlatego poleca się go na gleby ciężkie. Wyka siewna (Vicia satiua), odmiana jara: rośnie szybko, także na glebach słabych i w mało korzystnych dla rozwoju roślin strefach klimatycznych (patrz: plansza 7). Udaje się bardzo dobrze w mieszankach ze słonecznikiem i bobikiem.

Groch polny (Pisum satioum), zwany także pe-luszką, jest wrażliwy na suszę. Ma bardzo płytki system korzeniowy i dlatego należy go zawsze siać z domieszką tzw. rośliny podporowej. Ciecierzyca pospolita (Cicer arietinum) wykorzystywana jest jedynie w ogrodzie organiczno-biologicznym. Sieje się ją w krótkich przerwach między kolejnymi uprawami warzyw, ponieważ rośnie bardzo szybko i w krótkim czasie przykrywa całą powierzchnię gleby. Koniczyna perska (Trifolium resupinatum) ma skromne wymagania glebowe, dobrze więc się udaje na lekkich glebach piaszczystych. Bar-

Gatunek łubinu o najdłuższym korzeniu palowym.

Łubin nie zawierający substancji gorzkich (tzw. lupunin) nadaje się na paszę dla zwierząt.

Wyka siewna: skromne wymagania, szybki wzrost.

149