lastscan2 3

Recenzent

Dr hab. Barbara Krajewska, Uniwersytet Jagielloński

Redaktor Naczelny Wydawnictwa Dr hab. inż. Józef Bieniek

Redaktor Naukowy Prof. dr hab. Maria Moś

Opracowanie redakcyjne Wojciech Adamski

Zdjęcie na okładce Anna Kostecka-Gugała

Projekt okładki

Anna Kostecka-Gugała, Tomasz Gugala

Realizacja okładki TR1V1UM ([e-mail])

Skład i łamanie Regina Wojtyłko

Wydano za zgodą Rektora Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie

Copyright © Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Kraków 2009

ISBN 978-83-60633-30-4

Publikacje Wydawnictwa UR w Krakowie można nabyć w siedzibie Wydawnictwa. Prowadzona jest również sprzedaż wysyłkowa

Wydawnictwo UR w Krakowie 31-425 Kraków, al. 29 Listopada 46 teł. (12)662 51 57, 662 51 59 e-mail: [e-mail] www.wydawnictwo.ur.krakow.pl •

Ark wyd. 8. Ark. druk. 8,25. Nakład 450 egz.

Druk i oprawa: DRUKMAR, 30-080 Zabierzów, ul. Rzemieślnicza 10

Spis treści

Przedmowa............................................................................................................................................ 8

1.    Wiadomości wstępne...................................................................................................................... 9

1.1.    Regulamin laboratorium chemicznego i zasady bezpieczeństwa pracy.......................... 9

1.2.    Podstawowy sprzęt, naczynia i odczynniki chemiczne .................................................... 11

1.2.1.    Naczynia miarowe....................................................................................................... 13

1.2.2.    Woda stosowana w doświadczeniach chemicznych.............................................. 15

1.3.    Odczynniki - zagrożenia i środki ostrożności.................................................................... 16

1.4.    Postępowanie z odpadami..................................................................................................... 17

2.    Reakcje chemiczne - wprowadzenie............................................................................................ 19

2.1.    Podstawowe reakcje nieorganiczne.......................... 19

2.1.1. Reakcje syntezy: kilka substratów -4jeden produkt......................................... 19

2.1.2. Reakcje analizy: jeden substrat -» kilka produktów............................................... 20

2.1.3.    Reakcje wymiany: kilka substratów -4 kilka produktów........................................ 20

2.1.4.    Reakcje utleniania i redukcji - redoks: reakcje przebiegające ze zmianą stopni

utlenienia pierwiastków wchodzących w skład reagentów....................................... 21

2.1.5.    Reakcje powstawania związków kompleksowych................................................... 23

2.1.6.    Reakcje egzo-i endoenergetyczne............................................ 25

2.2.    Roztwory elektrolitów............................................................................................................ 26

2.2.1.    Odczyn roztworów. pH................................................................................. 29

2.2.2.    Pomiar pH.................................................................................................................... 29

2.3.    Reakcje w roztworach elektrolitów....................................................................................... 34

2.3.1.    Reakcje zobojętniania................................................................................................. 34

2.3.2.    Reakcje wytrącania osadów....................................................................................... 35

2.3.3.    Hydroliza soli............................................................................................................... 36

2.3.3.1. Hydroliza soli słabego kwasu i mocnej zasady.......................................... 37

2.3.3.2.    Hydroliza soli mocnego kwasu i słabej zasady......................................... 38

2.3.3.3.    Hydroliza soli słabego kwasu i słabej zasady............................................. 39

2.3.3.4.    Hydroliza wodorosoli.................................................................................... 39

2.3.4.    Roztwory buforowe..................................................................................................... 40

3.    Sprawozdanie z ćwiczeń laboratoryjnych.................................................................................... 43

4.    Reakcje chemiczne - przepisy wykonania ćwiczeń.................................................................... 44

4.1.    Rozpuszczanie substancji...................................................................................................... 44

4.2.    Badanie właściwości mieszanin...................................... 45

4.3.    Reakcje syntezy....................................................................................................................... 46

3