Magazyn61401

710

LUDNOŚĆ

2. Płodność. Przy niezmiennej płodności małżeńskiej rodność może spadać, o ile i) w okresie rozrodczym zmniejsza się względna liczba kobiet zamężnych w stosunku do niezamężnych; 2) wśród kobiet zamężnych w okresie rozrodczym zwiększa się udział roczników starszych, w których płodność jest mniejsza, w stosunku do roczników młodszych o większej płodności; 3) zmniejsza się częstość urodzeń nieślubnych; 4) zmniejsza się udział kobiet będących w okresie rozrodczym w stosunku do ogółu ludności. Otóż statystyka wykazuje, że pod tym względem w państwach europejskich nie zaszły wydatniejsze zmiany w ciągu ostatnich lat kilkudziesięciu, kiedy zaznaczył się spadek rodności: małżeństwa kobiet nie stały się mniej powszechne, raczej może powszechniejsze, wiek ich w chwili zawierania małżeństwa naogół nie podniósł się, lub podniósł tylko nieznacznie, liczba urodzeń nieślubnych mało się zmieniła w stosunku do urodzeń ślubnych, względna liczebność kobiet w wieku od 15—49 lat w stosunku do ogółu ludności raczej wzrosła. Spadek rodności nie wynika z pogorszenia się struktury ludności, lecz wyłącznie ze spadku płodności małżeńskiej, przyczem spadek płodności małżeńskiej jest raczej szybszy, aniżeli spadek rodności.

TABL. 12 URODZENIA ŻYWE NA 100 KOBIET W WIEKU 15—49 LAT

Kraje			Jrodzenia razem na 100 kobiet ogółem				Urodzenia ślubne na 100 kobiet zamężnych					Urodzenia nieślubne na 100 kobiet niezamężnych
		1876- -85	I896- -05	I908- **3	ok. ięao	ok. 1930	1876- >85	l8g6- -05	I908- -13	ok. 1920	ok. 1930	1876- -85	1896- -05	1908- -13	ok. 1930	ok. 1930
Anglja......		13.5		8,9	8,0	5.6	25.0	20,3	*7.*	14.9	10,2	*.3	0,8	0.7		0.5
Irlandja wyspa . . .		10,1	«.9	9.4	.		25,0	26,4	25,0	.	.	0.4	0.3	0,4
Irlandja państwo . .		.	.		.	8.1		«		,	20,5					0.4
Austrja w granicach przedwojennych		14.9		12.5			24,6		21,9			4.4		3.0
Austrja w granicach powojennych . . .					7.*	5.6				12,9	8,6				2.8	2,9
Belgja.....		13.2	**.4	9,1	8,0	6.8	26^4	21,3	16,1	*4.*	10,7	*.9	*.7	1,2	1,1	0.7
Bułgarja......				*9.9	16,4	*3.9		.	28,0	24,9	20,0			0.4	°.3	0,6
Czechosłowacja . . .				.	10,1	8,1	.	.	.		13.0	.				2,0
Danja .......		13.3	11,8	10,8	9.3	7.0	24.4	21.7	*9.*	16,4	**.7	2,6	2.3	2.4	2,1	1,6
Estonja......		.			7.2	6,2			.	12,8	n,8	.			0,9	i,i
Finlandja.....		14,2		11,8	9.6	7.3	25.9		23,0	20,3	16,0	2,1	.	*.7	1.5	1,0
Francja......		9,9	8.5	7.5	7.7	6,7	16,7	*3.4	11,4	12,7	11,0	1,6	*.8	1,6	,	*.4
Holandja ....		15.0	*3.3	11,8	10,9	8.7	29,3	27,2	23.3	21,1	16,3	0,9	0,6	0,5	0.5	0,3
Łotwa.......		.			6,6	6.8		.	.		*3,i	.			.	1,0
Niemcy ......		15.3	*4.*	**■7	8.5®	5.6^fc	26,8	24.3	19.6	12,1®	9,2 b	2.8	2,6	2,3	2,6®	*.4^fc
Prusy ......		15.3	*4.3	12,0	8,6*		27.3	25,0	20,4	12.3“		2.5	2,2	2,1	2,4«	.
Bawarja .		15.9	*4.5	*2.4	9.6®		27,6	25.9	21.4	14,0®		4.2	3.7	3.*	3,4®
Saksonja ....		16,7	14,0	10,1	5.6®	3.7*	26,7	21,6	15.3	8,7*	5.4*	4.7	4.*	3.6	2,2*	*.7^ł
Wirtembergia .		16,2	*3.9	* *.9	8.4®		28,8	26,2	21,1	*3.°®		2,9	2,5	2,1	2,0*
Norwegja.....		12,7		10,6	9,2	6.3	26,2	.	22,4	21,0	*3.7	*,9		1.3	*.3	0,8
Polska ......			23.1	.		*3.4	.	29.5	.	.	19,0		5.2			2,4
Szwajcarja.....		.	.	9.3	8,4	6,0	.	.	18,4	*5,9	*2,3	.		0,8	0,6	0.5
Szwecja .....		11,9		10,1	8,9	5,7	24,0		*9,6	*7.*	10,6	2,2	„	2,6	2,5	*.8
Węgry ......		17,2		*4.2	*1.7	«.7	23.4		*9.8	*8.5	*3,4	4.2		3.8	2,1	2,0
Włochy......		14,8	*3.8	*3. * |	*1.4	9,5	24,8	23.2	22,6	21.3	17.2	2.4	*.9	1,4	0.5	I.l

® 1924/26.    » 1933.

Tabl. 12 zawiera dla szeregu krajów zestawienie zmian płodności w ciągu ostatniego półwiecza. Płodność obliczono tu jako stosunek liczb urodzeń do ogółu kobiet w wieku rozrodczym, t. j. w okresie od 15 do 49 roku życia. Dokładniejsze badanie płodności małżeńskiej wymaga uwzględnienia ściślejszego podziału według wieku w obrębie okresu rozrodczego oraz uwzględnienia czasu, który upłynął od chwili zawarcia małżeństwa do chwili urodzenia dziecka. Przy takiem badaniu okazuje się, że spadek płodności występuje stosunkowo słabo w wieku młodszym i w małżeństwach niedawno zawartych, natomiast bardzo silnie pod koniec okresu rozrodczego i w małżeństwach dłużej trwających. Innemi słowy, jednocześnie z ogólnym spadkiem płodności okres rozrodczy w małżeństwie uległ skróceniu.