24 2. Charakterystyka gwintów znormalizowanych
Tablica 2.2. Szeregi tolerancji i położenia pól tolerancji gwintów metrycznych pasowanych
ruchowo (wg normy PN-83/M-02113)
1. Gwint wewnętrzny
Klasa wykonania’ |
Długość skręcenia | ||
gwintu |
mała S |
średnia N |
duża L |
Dokładna |
4H |
4H5H 5H‘> |
6H |
Średniodokladna |
(5G) j5Hj |
5H6H (6G) ]6H]2) |
(7G) j7Hj |
Zgrubna |
(7G) 7H |
(8G) 8H |
2. Gwint zewnętrzny
Klasa wykonania gwintu |
Długość skręcenia | ||
mała S |
średnia N |
duża L | |
Dokładna |
(3h4h) |
5h |
(5h4h) |
Średniodokladna |
(5g6g) (5h6h) |
6d j6e| [6gj2) 6h‘> |
(7eóe) (7g6g) (7h6h) |
Zgrubna |
8g 8h |
(9g8h) |
D — skojarzenia uprzywilejowane, ( ) — skojarzenia nie zalecane,
1) dla gwintów o d^i 1,4 mm,
2) dla gwintów o J:-' 1,4 mm.
Gwinty o średnicach od 0,25 do 0,9 .mm pasowane są suwliwie na wszystkich średnicach (położenie tolerancji gwintów wewnętrznych H i zewnętrznych h). W zależności od długości skręcenia i średnicy znamionowej stosuje się szeregi tolerancji od 5. do 9.
Pełne oznaczenie gwintu metrycznego, poza symbolem gwintu, średnicą znamionową i podziałką powinno zawierać oznaczenie szeregu tolerancji i położenia pól tolerancji średnic oraz długość skręcenia. Oznaczenie np. M20X2-5H6H określa gwint wewnętrzny M20X2 z tolerancją średnicy podziałowej TD według szeregu 5. i o położeniu H oraz tolerancją średnicy wewnętrznej TD według szeregu 6. o położeniu H przy średniej długości skręcenia, a np. M20X2-6g-32 oznacza gwint zewnętrzny z tolerancją Tdj i tolerancją Td według szeregów 6. o położeniach g — przy dużej długości skręcenia (L=32). Złącze gwintowe będzie miało na przykład oznaczenie M20X2-5H6H/6g-32.
2.1.2. Gwinty metryczne do pasowań ciasnych
Pasowaniami ciasnymi objęto (PN-88/M-02115) gwinty metryczne <» średnicach znamionowych od 3 do 45 mm. Tolerancje ustala się dla • h samych średnic co w gwintach zwykłych (o pasowaniach ruchowych) •i jnmadto dla podziałki P i kąta zarysu gwintu a. Gwinty te wykonywa-i .«• są dokładniej w szeregach tolerancji od 2. do 6. z zaleceniem tworze-..i wymiarowych grup selekcyjnych, to jest z selekcyjnym kojarzeniem a skonanych gwintów zewnętrznych z gwintami wewnętrznymi.
l*odobnie jak dla gwintów pasowanych ruchowo nie ustala się dolnej <.«l« hyłki średnicy dl i górnej odchyłki średnicy D. Dno zarysu gwintu •>. > wnętrznego może być proste lub zaokrąglone, a dno gwintu zewnętrznego powinno być zaokrąglone. Zalecany promień zaokrąglenia R=0,144P <H i„ 0,1P). Podziałka P i kąt boku gwintu a/2 tolerowane są symetrycz-■ w/ględem wymiarów nominalnych. Wartości odchyłek granicznych
, w zależności od podziałki gwintu (P=0,5 -P 3 mm) zawierają się
Ta
przedziale 10 -P 24 pm, a wartości odchyłek granicznych kąta ±
•a przedziale 60'-P 35'. W przypadku odchyłek kąta większe wartości -Tz.
2
• i!;mszą się do gwintów o mniejszych podziałkach.
Szeregi tolerancji i położenia pól tolerancji dla poszczególnych śred-■ gwintów przedstawiono na rys. 2.3, a zalecane ich Skojarzenia w za-■ . .ości od materiału elementów łączonych i podziałki gwintu w tabli-■ v 2 3. Zależnie od materiału elementów z gwintem wewnętrznym określa ... także długość skręcenia N. Dla gniazd (nakrętek) stalowych przyjmuje N (1 -P l,25)d, dla żeliwnych — N=(l,25 -P l,5)d, a dla stopów ..luininium i magnezu — 1V=(1,5-P 2)d.
Pełne oznaczenie gwintu z uwzględnieniem szeregów i położeń pól
• Yi.mcji jest takie jak dla gwintów z pasowaniami ruchowymi z tą róż-
H
U.. 2 :t 1’olożenie pól tolerancji gwintów pasowanych ciasno: a) w gwincie wewnętrznym, b) w gwincie zewnętrznym