Obraz9 2

102 |. I >,is/yk<iwsk.i |tik< •'.< / y, ii u |n i i|m llywlt |>< 'd.igiigli/ncj

Wskaźniki pozwoliły na ukazanie cech badanego problemu - jako śi i życia. Jako wskaźniki w pracy zastosowano średnie arytmetyczne ( X ), wskaźniki punktowe (pkt) oraz wskaźniki preferencji (%).

Metody badań

/.a A. Kamińskim przyjęto, że metoda badań to

[...] zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrument.il nych, obejmujących najogólniej całość postępowania badacza, zmierzającego do rozwiązania określonego problemu naukowego (Kamiński, 1974, s. 37).

Przedmiotem tej pracy badawczej jest problem o charakterze opisowym dlatego za najbardziej adekwatną metodę służącą do jego rozwiązania uznano metodę sondażu diagnostycznego, który

|...| jest sposobem gromadzenia wiedzy o atrybutach strukturalnych i funkcjonał nych oraz dynamice zjawisk społecznych, opiniach i poglądach wybranych zbioru wości, nasilaniu się i kierunkach rozwoju określonych zjawisk i wszelkich innyJi zjawisk instytucjonalnie nie zlokalizowanych - posiadających znaczenie wycho wawcze w oparciu o specjalnie dobraną grupę reprezentującą populację generał ną, w której badane zjawisko występuje (Pilch, 1998, s. 51).

Sondaż diagnostyczny

|... | pozwala na poznanie określonego zjawiska społecznego, ustalenie jego zasięgu zakresu, poziomu intensywności, następnie ocenę i w wyniku tego zaprojektowali u modyfikacji, czyli zmian ulepszających negatywne sytuacje /.ycia ludzi w badanym środowisku albo wzmagających pozytywne momenty wzajemnych oddziaływali jednostek (Wroczyński, 1974, s. 135).

(charakterystyczną właściwością tej metody jest możliwość eksploracji kon kretnego zjawiska społecznego (Kamiński, 1974, s. 55), co w przypadku badań nad jakością życia wydaje się mieć zasadnicze znaczenie. Metoda l.i była zarazem kryterium, według którego dokonano wyboru odpowiednich technik badawczych.

Technikę badawczą określono w tej pracy jako bliżej skonkre ty/owany sposób realizowania zamierzonych badań (zob. ł.obocki, 1999, v 217). Takimi skonkretyzowanymi sposobami realizowania zamiarów ba dawczych stały się techniki: obserwacji u c ze s t n i c z ą i e j ni e k o n (rolowanej, ankiety, wywiadu swobodnego I nledokoń

, ntnyi li /dań. Obserwacja, jako jrdna / podstawowych metod badaw-\, li w pedagogice, leży ii podstaw wszelkiego badania i poznawania zjawisk.

I i/ięt i obserwacji i wywiadowi uzyskano materiał, który wzbogacił danean-|. lelowe jakościowo (podobnie jak technika niedokończonych zdań).

W badaniach ankietowych jakości życia nauczycieli studiujących wykonano narzędzie badawcze w postaci Kwestionariusza Jakości / y c I a.

t > wyborze tego narzędzia zdecydowało przeświadczenie, że powinno . ,iio zawierać stwierdzenia dotyczące uwarunkowań obiektywnych i su-i, I tywnych jakości życia - ze szczególnym uwzględnieniem: wartości, Iow i motywów nauczycieli. Pomiaru interesującego zjawiska dokonano/ perspektywy osób badanych. Taki sposób pomiaru jest konsekwencją i i/yjętego wcześniej założenia, że

| .| każdy człowiek indywidualnie obserwuje, identyfikuje i kontroluje zdarzenia u (lodzące wokół niego i w nim samym [...] zadanie badacza polega tu na dotarciu

do schematów, przekonań, zasad i reguł, którymi posługuje się jednostka w opisie

■ lanych zjawisk, a następnie ich porządkowaniu i wyjaśnianiu (Jakubowska, 1993,

«. 86-87).

Założono, że przeprowadzenie badań za pomocą tego narzędzia pozwoli na uzyskanie dwóch rodzajów danych: ilościowych i jakościowych.

Kwestionariusz jakości Życia częściowo oparto na Kwestionariuszu Ja-l HM i Życia na podstawie Raportu Polskiego Generalnego Sondażu Jakości \( ia (cz. II) pod kierunkiem J. Czapińskiego (Czapiński, 2001) oraz na Kwestionariuszu Poczucia Jakości Życia R. Derbisa (Derbis, 2000). Kwe-lionariusz obejmował także listę wartości S. Marczuka (Marczuk, 2001)

■    na/ 22 pytania, w tym pytania zamknięte, półotwarte i pytania otwarte. Poszerzenie kwestionariusza o pytania otwarte pozwoliło na uzyskanie dolinkowych informacji na lemat oceny jakości życia przez badanych.

Specyfika badań wieloczynnikowych jakości życia (przy tak wielu zmiennych) oraz szczegółowa analiza porównawcza uzyskanych wyników badań powodowały konieczność zastosowania szeregu technik statystycznych. (Do analizy ilościowej wyników badań wykorzystano między innymi: test nieza-Ic/nośii Chi-kwadrat, współczynnik korelacji r-Pearsona, funkcję regresji liniowej, test I Snedciora. Irsl I Studenta, analizę wariancji ANOVA I oraz u .plik /ynnik podobieństwa \ Robinsona), fisi to argument sugerujący iloś-

■    niwy i barak lei badan !■ -lui! .-■ .a li h jakos< Iową stroną przemawia podjęta