Objętość porów określa się następująco: najpierw oblicza się geometryczną objętość wkładu filtracyjnego bez szkieletu i wewnętrznych kanałów, którymi przepływa czynnik. W kolejności wkład filtracyjny waży się w stanie suchym wkłada na dziesięć minut do wanienki z czystym czynnikiem i ponownie waży. Za objętość porów uważa się objętość pochłoniętego przez filtr czynnika.
Przy filtrach szczelinowych objętość porów wyznacza się obliczeniowo. Współczynnik porowatości jest ważnym czynnikiem charakteryzującym materiał filtra i szczelność wypełnienia tym materiałem objętości wkładu filtracyjnego.
Podziału filtrów dokonuje się w zależności od metody oczyszczania czynnika.
W stosowanych na statkach urządzeniach wyróżnia się dwie metody filtrowania; mechaniczną i energetyczną.
W metodzie mechanicznej do zatrzymywania zanieczyszczeń stosowane są różne materiały filtracyjne. W zależności od rodzaju stosowanego materiału i rodzaju wkładu filtracyjnego (przegrody) filtry o mechanicznej metodzie oczyszczania dzieli się na:
— powierzchniowe (szczelinowe, siatkowe, włoskowate),
— wgłębne (objętościowe).
Szczelinowy wkład filtracyjny tworzy zazwyczaj komplet odpowiednio wykonanych cienkich płytek pierścieniowych i dystansowych, które w liczbie od kilkudziesięciu do kilkuset sztuk, po złożeniu na przemian i ściśnięciu śrubą, tworzą stos w kształcie regularnego cylindra. Szczelinowy wkład filtracyjny podczas pracy zachowuje się podobnie jak porowata przegroda do osadzania zanieczyszczeń (typowy płytkowy filtr szczelinowy pokazany jest na rys. 4.9).
Czynnik zawierający obce ciała stałe wypełnia obudowę filtru i, przenikając przez regularnie rozmieszczone szczeliny w ściance stosu cylindrowego, przedostaje się do jego wnętrza, skąd następnie odprowadzany jest na zewnątrz.
Dokładność oczyszczania czynnika przez szczelinowy wkład filtracyjny zależy przede wszystkim od wielkości odstępów pomiędzy sąsiednimi płytkami pierścieniowymi, czyli od grubości płytek dystansowych.
Zatrzymywane są głównie takie stałe ciała obce, których minimalny wymiar gabarytowy jest większy lub równy wysokości szczelin w ściance wkładu filtracyjnego. Dzięki zjawisku obliteracji, czyli zarastania osadzającymi się zanieczyszczeniami, prześwitu między płytkami, w miarę upływu czasu, filtry szczelinowe mogą zatrzymywać również i ciała, których minimalny wymiar gabarytowy jest mniejszy, niż wysokość szczeliny.
Płytki dystansowe wykonuje się z mosiężnych blaszek walcowanych na zimno lub niekiedy z tworzyw sztucznych. Ich minimalna grubość dochodzi do 0,03 mm. W dokładniejszych filtrach szczelinowych stosuje się bowiem cienkie wkładki dystansowe ze specjalnego sztywnego i trwałego papieru.
Filtry szczelinowe wykonywane są niekiedy w postaci taśmy (rys. 4.7). Filtr taki składa się z karbowanego cylindra 1, na który nawinięta jest mosiężna taśma zaopatrzona w występy 3 w kształcie odpowiednio ściętych stożków, których wy-1’0' kość wynosi od 0,025 do 0,12 mm. Podczas nawijania taśmy na cylinder, między
302