P1010288 (5)

26

26

Śnx*f techniczne służące do wykonywania zdjęć...

RYSUNEK 22. Schemat kamery lotniczej (Lit. 10)

twej ze znaczkami tłowymi zdjęcia. W dolnej części stożka umieszczony jest ektyw wraz z przesłoną i migawką. Obiektyw jest główną częścią składową iery. Składa się on z wielu odpowiednio dobranych soczewek, które zapewniają stawanie w płaszczyźnie tłowej wyraźnego, podobnego do fotografowanego fctu obrazu (zgodnego z zasadami rzutu środkowego). Dlatego też obiektywy r lotniczych posiadają optykę wolną od prawie wszystkich aberracji optycz-Przykładem złożoności układu optycznego obiektywów jest przedstawiony na u 23 schemat obiektywu Aviogon TI Uniwersał, f:4, f = 152 mm produkcji Szwajcaria.

Innymi ważnymi wskaźnikami optycznymi charakteryzującymi obiektywy są: ogniskowa, otwór względny, kąt obrazu i zdolność rozdzielcza.

Ogniskowa obiektywu (odległość punktu głównego obrazowego od ogniska obrazowego) jest jedną z podstawowych właściwości kamery, decydującej o przydatności zdjęć do określonych celów. Nazywana jest ona również stałą kamery. Jest jednym z elementów orientacji wewnętrznej zdjęcia. Ze względu na długości ogniskowych, obiektywy kamer lotniczych dzielimy na trzy podstawowe gru-

m

1) krótkoogniskowe do 150 mm,

2)    średnioogniskowe od 151 do 250 mm,

3)    długoogniskowe powyżej 251 mm.

Otwór względny obiektywu jest to stosunek średnicy otworu wejściowego (d) obiektywu do ogniskowej (f). W praktyce podawany on jest jako stosunek jedności do liczby otrzymanej z podzielenia ogniskowej (f) przez średnicę otworu wejściowego (d).

Przykładowo: dla f = 152 mm i d = 38 otwór względny obiektywu równa się 1:152/38= 1:4.

Z pojęciem otworu względnego obiektywu wiąże się jasność obiektywu, której miarą jest kwadrat otworu względnego. Wynika z tego, że dwukrotne zmniejszenie otworu względnego powoduje czterokrotne zmniejszenie jasności. Obiektywy kamer lotniczych mają otwory względne o wartości od 1:4 do 1:8.

Kąt obrazu obiektywu jest to kąt wierzchołkowy stożka promieni wychodzących z obiektywu i obejmujących strefę o zadowalającej jego jakości. Wielkość tego kąta i ogniskowa określają format zdjęcia lotniczego. W zależności od wielkości kąta obrazu obiektywy kamer lotniczych można podzielić na następujące grupy: wąsko-kątne (35°), normalnokątne (60°), szerokokątne (90°) i nadszerokokątne (120°) (w nawiasach podano średnie wartości kąta obrazu).

Zdolność rozdzielcza obiektywu jest to taka jego właściwość, która pozwala rozdzielnie odwzorować małe elementy położone blisko siebie. Określa się ją maksymalną liczbą (Ro) linii, które są możliwe do rozróżnienia na odcinku 1 mm obrazu optycznego, czyli:

gdzie: d - grubość widocznej jeszcze linii na obrazie.

Obiektywy kamer lotniczych posiadają bardzo wysoką zdolność rozdzielczą, dochodzącą w środku pola widzenia do 250 linii na milimetr. Tak duża rozdzielczość I obiektywów nie jest w pełni wykorzystywana przy wykonywaniu zdjęć, ponieważ I emulsje fotograficzne mają znacznie mniejszą zdolność rozdzielczą (Re). Łączna zdolność rozdzielcza zestawu obiektyw - materiał światłoczuły nazywa się fotogra-I ficzną zdolnością rozdzielczą (Rf). Zależność między nimi wyraża się wzorem:

J_ ₌ J_ J_

Rf Ro Re

Zdolność rozdzielcza fotograficzna waha się od 25 do 60 linii na milimetr w środku zdjęcia do 10-20 linii na milimetr na obrzeżach zdjęcia.

Ładownik kamery lotniczej przeznaczony jest do pomieszczenia materiału światłoczułego. Najczęściej zdjęcia wykonywane są na filmie i wówczas w ładowniku