Obraz 2 (8)

do otrty«yvanU laków, barwników i irodkdw ochrony roślin. Światowa produkcja kwasu wKłochlorooctow«qo wynosi 270 tys. t/r.

Sole kwasu octowego    •    ‘.ą

•    ,»i

Octany - solo kwasu octowego otriymijc aif w- postaci dobrze rozwiniętych kryształów, z wyjątkiem octanu srebra w wodzie łatwo -się rozpuszcza jo. Octany ostali jcdnowartościowych występuję w roztworach wodnych w postaci adysoc jowans j w znaczny* stopniu. Octany niektórych ■ustali dwuvartościowych i bardzo wielu Metali trójwartościowych w roz-1 tworach wodnych ulegają hydrolizie z wytworzsniea soli zasadowych, ktOrs zależnie od stopnia hydrolizy staję się nierozpuszczalna w wodzie. v> Octany wytwarza się przeważnie ns drodze roztwarzanie tlenków - lub wodorotlenków będZ węglanów poszczególnych Metali w rozcieńczonym kwasi# octowym, w handlu występuje ponad 30 oetanOw rOZnych metali, a takie rOtnych oetanOw tych samych metali (różny stopień utleniania, zasadowe I lub kwaśne — tj. zespolone z częsteczkę kwasu octowego). W znaczącej I skali wytwarza aię ich zaledwie kilka.

Octan sodu występuje jako sOl bezwodna CN^COONo lub trlhydrat CHjCOONo ■ 9 H_ao> Bezwodny octan sodu stosowany jest jako środek suszęcy, n takie jako akceptor protonów w syntezie organicznej (np. w syntezie Perkinae) . Uwodniony octan sodu sluZy jako substancje buforujęca kwasowość kwasów mineralnych. Ha zastosowanie w przemyśle tekstylnym. SOl ta, j dzięki dtiZemu, utajoneonj ciepłu topnienia, stosowana jest jako wypełnienie termoforów. Octan sodu towarzyszy niektórym substancjom leczniczym, np. z hekaametyIsnotetraminę tworzy lek odkaża jęcy drogi mo- ‘ oowe. w mieszaninie z teobroainianes sodowym stanowi łagodny środek moczopędny .

Octan olowiewy Pb (ch,coo), • 3 H_aO ("cukier ołowiowy-) krystalizuje w dużych przezroczystych pryzmach upodobniajęcych się do płytek. Ma smak początkowo Przypomina jęcy cukier, potem ścięgajęcy, a w końcu wstrętny setoliczny. Jest truciznę. Klarowny roztwór zawiera jęcy octan o Iow lawy i tlenek olowiawy nosi nazwę "ocet ołowiowy" i jest stosowany w stanie bardzo rozcieńczonym w lecznictwie do eblueji i okładów. W przemyśle octan olowiawy stosuje eię do wytwarzania kilku pigstentOw: bieli ołowiowej P PbCO_a Pb(ON),, żółcieni chromowej PbCrO_% i czerwieni chromowej PbO*PhCrO_k.    ,

Octan ołowiowy fh(CH_aCOO)_fe krystalizuje w postaci jednoskośnych i-, gieł. Wykazuje charakterystyczną, nietypową dla aoli właściwość - roz-1 puazcza ślę w wielu rozpuszczalnikach organicznych, woda zaś go rozkłada, zwłaszcza na gorę co. Wytwarza aię go z minii i lodowatego kwasu octowego. Tctrsoctan ołowiu jest mocnym, specyficznie działającym czynnikiem utleniającym w procesach redukcji, hydrokeylowania i oksydacyjnego rozszczepiania a-glikoli.

Octan wapnia Co(cm₃coo), 2 M,o krystalizuje w postaci igieł. Łatwe rozpuszcza się w wodzie 1 ma ciorpko-ęorzkl, słony smak. Jego rozpuszczalność w wodzie maleje za wzrostom temperatury do pawnego minimum, po c*ym zaczyna rosnąć. Podczas ogrzewania octan wapnia rozkłada się i wytworzeniem acetonu. Reakcja ta służyła dawniej do produkcji acetonu.

Octan glinu Al(CM_aCOO)j wytwarza się w reakcji metalicznego glinu z lodowatym kwasem octowym (z dodatkiem śladów bezwodnika octowego). Jest białym, amorficznym proszkiem, łatwo się rozkładającym w kontakcie z wilgotnym powietrzem. Łatwo rozpuszcza aię w wodzie, lecz wodny roztwór rozkłada się (mętnieje) 1 wytrącają się sole zasadowo. Roz twór me smak alodkawo-ściągająey i słabo kwaśny. Trwały wodny roztwór otrzymuje się przez rozpuszczenie świeżo strąconego wodotlenku glinu w rozcieńczonym kwasie* octowym. Istnieje cały szereg zasadowych octanów glina o różnym stopniu zasadowości i różnym stopniu uwodnienia. Najprostszy z nich, zasadowy octan glinu Al (CH_aCOO)_aOH» jako i-proesntewy wodny roztwór, stosowany jest w medycynie w charakterze środka antysaptyesnego Ł ściągającego (np. przy leczeniu ran). Octany glinu (zarówno obojętne, jak i zasadowe) mają szerokie zastosowanie w przemyśle tekstylnym jako "zaprawiacze” przed farbowaniem, a takie jako środki impregnujące tkaniny i chroniące je w ten aposób przed przemakaniem.

4.17. KETEN

Keten CH^CsO stenowi wewnętrzny bezwodnik kwasu octowego. Jest bezbarwnym, silnie trującym gazem o ostrym zapachu, |o temp. «ri. -41°C. Bardzo dobrze rozpuszcza* alg w acetonie i eterze, a dość dobrze w licznych rozpuszczalnikach organicznych. ¹ w kontakcie z wodą przekształca się w kwas octowy. Katan monomeryciny jest trwały tylko w stanie gazowym. Po skropleniu lub rozpuszczeniu w rozpuszczalniku organicznym dosc szybko dimeryzuje do dlkntnnui

2 CH,=C=0 -•    48—189 kj/eol

. J    0-00

Dlkoton j.et bezbarwni, cląc*, o temp. wti.    w tomporeturz. po

kojowej je.t względnie, trwały! Przy dlntezym przechowywaniu aoso dalej polimeryzować, czemu przeciwdziała eię dodatkiem stabilizatora, np. hydrochinonu. Diketen uwalany je.t ze et.bllnę. rdetn, do postać ketonu, gdyl depoli—ryzuje « dóbr, wyd.j-.eoi, w temp. 500°c. -obecności katalizatora platynowego.

Metody otrzymywania ketenu

Surowcem do otrzymywał

ala ketenu może być aceton lub kwas octowy. A-

I

112