P1520744

A

Śródbłonek naczynia włosowatego płodu

Tkanka

mczcnchyraatyczna

koamówki

Nabłonek

koamówki

Nabłonek macicy

Tkanka łączna macicy

Śródbłonek naczynia włosowatego macicy

Jama

macicy

B

Śródbłonek naczynia włosowatego płodu

Tkanka

. mezenchymatyczna koamówki

_______ Nabłonok

koamówki

— Jama macicy

_____ Tkanka łączna macicy

Śródbłonek naczynia włosowatego macicy

Rya. 7.10. Bariery w łożysku nabłonkowo-koamówkowym świni i lączno-koamówkowym krowy (wg Bielańakiej-Osuchowikiej)

W łożysku śródbłonkowo-kosmówkowym, występującym u mięsożernych, zniszczeniu przez kosmówkę ulega: nabłonek i tkanka łączna błony śluzowej macicy. Największa inwazyjność występuje w łożysku krwio-•kosmówkowym, gdzie śródbłonek naczyń włosowatych kosmówki komunikuje się bezpośrednio z krwią matki. Łożyska dzieli się też na rzekome (nieinwazyjne) i prawdziwe (inwazyjne). W łożyskach rzekomych (Świnia, klacz, przeżuwacze) nabłonek kosmówki przylega do błony śluzowej macicy, a w czasie porodu dochodzi do oddzielenia błon płodowych od macicy. Naczynia krwionośne nie ulegają uszkodzeniu i poród jest bezkrwawy. Łożyska prawdziwe występują u naczelnych i mięsożernych. O nazwie łożyska decyduje też rozmieszczenie kosmków. U świni i konia kosmki rozproszone są na całej powierzchni kosmówki, stąd nazwa - łożysko rozproszone (rys. 7.20). U przeżuwaczy kosmki występują w skupiskach, które kształtem przypominają liście - łożysko liścieniowate. Kosmki wnikają w brodawki występujące w błonie śluzowej macicy i tworzą tzw. łożyszcza (rys. 7.20). U naczelnych kosmki skupione są na obszarze przypominającym tarczę — łożysko tarczowate.

Łożysko spełnia w stosunku do płodu - funkcję odżywczą, oddechową, wydalniczą i wydzielniczą. Z krwi matki do krwi płodu przekazywane są składniki potrzebne do wzrostu i rozwoju płodu. Z krwi płodu do krwi matki przenikają metabolity i dwutlenek węgla. Transport tych substancji odbywa się na zasadzie dyfuzji prostej, dyfuzji ułatwionej i transportu aktywnego (wbrew gradientowi stężeń). Wydzielniczą funkcja łożyska polega na wydzielaniu wielu hormonów, z tym że występują duże różnice gatunkowe odnośnie ich rodzaju i ilości. U klaczy i owcy łożysko w drugiej połowie ciąży wydziela progesteron, w ilości decydującej o jej utrzymaniu. Łożysko klaczy produkuje również duże ilości gonadotropiny kosmówkowej o działaniu

210