P3030840

pod tobą -zetezna.(24) Pan ześle na twą ziemię zamiast deszczu - pyt. a piasek dzie na ciebie spadał z nieba, aż cię wyniszczy (Pwt 28,15-24).

Stąd widać jasno, że zarówno pozytywne, jak i negatywne nakazy mają byt sprawcze, a nie są jedynie środkiem ekspresji; przestrzeganie ich pozwala osunąć powodzenie, sprzeniewierzenie się im naraża na zagrożenie. Tym samym możemy je traktować tak, jak traktujemy pierwotne nakazy rytualne unikana pewnych zachowań, których łamanie sprowadza zagrożenie na człowieka. Nakazy, podobnie jak obrzędy, są nakierowane na ideę świętości Boga, którą człowiek powinien odtworzyć w swoim własnym życiu. Jest to więc świat, w którym ludzie osiągają powodzenie, upodabniając się do boskości, i ponoszą klęskę, gdy oddalają się od niej. Gdyby nie było żadnych innych wskazówek, powinniśmy być w stanie zrekonstruować hebrajską ideę tego, co święte, badając nakazy, dzięki którym ludzie mogą się do niej upodobnić. Ewidentnie to nie jest dobro rozumiane jako wszechogarniająca ludzka dobroć. Sprawiedliwość i dobroć moralna mogą naturalnie wyrażać świętość i stanowić jej część, jednak świętość obejmuje także inne idee.

Skoro już zgodzimy się, że rdzeń słowa „święty” oznacza oddzielenie, pojawia się kolejna idea świętości jako pełności i zupełności. Znaczna część Księgi Kapłańskiej poświęcona jest ustalaniu fizycznej doskonałości wymaganej od rzeczy umieszczonych w świątyni i od osób, które się do niej zbliżają. Zwierzęta ofiarne muszą być bez skazy, kobiety muszą być oczyszczone po porodzie, trędowaci musza być izolowani i przejść rytualne oczyszczenie, zanim po uzdrowieniu wejdą do świątyni. Wszelkie cielesne słabości są przyczyną nieczystości i nie pozwalają wejść do świątyni. Kapłani mogą wejść w kontakt ze śmiercią, kiedy umrze ich bliski krewny, a arcykapłanom nie wolno w ogóle wchodzić w kontakt ze śm iercią.

(17) {...] Tak mów do Aarona: Ktokolwiek z potomków twoich według ich przyszłych pokoleń będzie miał jakąś skazę, nie będzie mógł się zbliżyć, aby ofiarować pokarm swego Boga. (18) Żaden człowiek, który ma skazę, nie może się zbliżać - ani niewidomy. ani chromy, ani mający zniekształconą twarz, ani kaleka, (19) ani ten, który ma złamaną nogę albo rękę, (20) ani garbaty, ani niedorozwinięty, ani ten, kto ma bielmo na oku, ani chory na świerzb, ani okryty liszajami, ani ten, kto ma zgniecione jądra. (21) Żaden z potomków kapłana Aarona mający jakąś skazę nie będzie się zbliżał, aby złożyć Panu spalaną ofiarę. On ma skazę - nie będzie się zbliżał, aby ofiarować pokarm swego Boga (Kpi 21,17-21).

Innymi słowy, człowiek jeśli ma zostać kapłanem, musi być doskonały jako człowiek.

Ta powtórzona idea pełności fizycznej pojawia się także w sferze społecznej, zwłaszcza w obozie wojskowym. Kultura Izraelitów osiągała największą intensywność. kiedy Izraelici modlili się i walczyli. Armia nie mogła zwyciężyć bez błogo-

Rozdział 3.

siawieństwa, aby zaś zachować błogosławieństwo w obozie. wojownKy mueieS być szczególnie święci. Tak więc obóz należało chronić przez nwczyaloścu Podobnie jak świątynię. I tutaj wszelkie fizyczne niedoskonałości itojornoźfiwfciy człowiekowi wejście do obozu, podobnie jak uniemaż&wiafyby aoottom złażenie się do ołtarza. Wojownik, który miał w nocy stoeunak cm sony powinien trzymać się na zewnątrz obozu przez cały dzień. Mógł powrócić dopiero po zachodzie słońca, obmywszy się. Czynności fizjologiczne wiążące aę z wydalaniem musiały być dokonywane poza obozem (Pwt 23. 10-15). Krótko mćnnęc, idea świętości zyskała sobie zewnętrzny, fizyczny wyraz w zupełności ciała pomaga-nego jako doskonałe naczynie.

Zupełność rozszerza się również na pełność w konleMaa społecznym. Ważne przedsięwzięcie, raz rozpoczęte, nie może pozostać niedokonana Tego rodzaju brak zupełności także uniemożliwia człowiekowi walkę Przed Mną dowódca ma ogłosić:

(5) (...) Kio z was zbudował nowy dom. a jeszcze go ne pohwęcś. raacti idaa > maca do swego domu. bo mógłby zginąć na wojnie, i ktoś inny by go poamęci. jS te z was założy) winnicę, a nie zebrał jej owoców, niech wraca do domu, bo mog&y zginąć na wojnie, i ktoś inny by zebrał jej owoce. (7) Kto zaręczył aę z kobietą, a jeszcze jej nie poślubił, niech wraca do domu. bo mógłby zginąć na wojna i Woś awy by ją poślubił (Pwt 20, 5-7).

Oczywiście nic nie wskazuje, że reguła ta odnosi się do raeczyatofci Mt nie mówi, że człowiek, który jest w połowie niedokończonego proysMu est nm-czysty w ten sam sposób co trędowaty. Kolejny werset głosi, ze Odzie słabi i sra-chtiwi powinni odejść, zanim ich strach przeniesie się na mych. W mych scach sugeruje się jednak wyraźnie, że człowiek nie powirscr tdaść *ęki na pk»-gu, a potem się odwracać. Johannes Pedersen postawa się az eto twwnasna. ze

we wszystkich tych przypadkach człowiek podjął we. ważna acadaęweęoa to rego jeszcze nie ukończył (...) nowa całość malała powcSma do aamraa. Pnwe nie przedsięwzięcia przed czasem, to jest zanm osiągnie ono anfiww Mb sannie ukończone, oznacza poważne ryzyko lub grzech.

Jeśfi wierzyć Pedersenowi. błogosławieństwo i po—utTias -e wejne wymagały, by człowiek był zupełny pod względem cielesnym, w pata skoncenbo-wany i by nie był w trakcie realizacji żadnych niedokończonych parsów, Ecno dokładnie tego passusu znajdujemy w Nowym Testamencie. Znaydaemy tu pnypo-wieść o człowieku, który wydał ucztę i zaprosił mętu gości o zas wzbudzS jego gniew swoimi wymówkami'⁰. Jeden z gości kupi nowe gospodnlaa, «r> ».

¹⁰ Hob. tk 14,16-24; Mt 22; por. Peake's Commentaty eeneMMs. MMNn Stoch. Harold Henry Rowley (red.), London 1962. s. 336.