notć zyskuje wskaźnik FTSE 100 (atbo.Uftjttfię JUU). opracowany przez tpecjaiuio* z czasopisma „Financial Times", uwzględniający akcje 100 firm notowanych na giełdzie londyńskiej. We iruncji dla zobrazowania tendencji giełdowych stosuje się trzy wsfcażni-ki. wśród których najpopularniejszy jest CAC 40. Do jego obliczenia przyjmuje się notowania 244 głównych spółek akcyjnych. Życic gospodarcze Republiki Federalnej Niemiec wyselekcjonowało różne wskaźniki, wśród których szczególnie reprezentatywny jest indeks DAX. biorący pod uwagę 30 wiodących akcji zwyczajnych notowanych na giełdzie. oraz indeks FAZ. uwzględniający akcje 100 przedsiębiorstw. W Japonii w użyciu są dwa zasadnicze wskaźniki: Nikkei oraz Topix. Chociaż wskaźnik Topi* można uznał za najbardziej reprezentatywny, to tradycyjnie znacznie popularniejszy jest opracowywany od przeszło 40 lal indeks Nikkei. Przy jego obliczaniu bierze się pod uwagę kuny akcji 225 japońskich przedsiębiorstw.
Na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie jest stosowanych 13 indeksów: WIG (Warszawski Indeks Giełdowy). WIG 20, MIDWIG (Warszawski Indeks Giełdowy Średnich Spółek). TechWIG, NIF (Indeks Narodowych Funduszy Inwestycyjnych). WIG-PL, WIRR oraz subindeksy sektorowe: WIG — BANKI. WIG - BUDOWNICTWO. WIG i INFORMATYKA, WIG - MEDIA. WIG - SPOŻYWCZY. WIG | TELEKOMUNIKACJA. Pierwsze 5 spośród wymienionych indeksów (WIG. WIG20. MIDWIG. TechWIG i NIF) są publikowane w trakcie notowań ciągłych, pozostałe zaś 3 razy dziennie.
WIG uwzględnia zmiany poziomu cen wszystkich akcji notowanych na giełdzie na rynku podstawowym. Jest indeksem dochodowym, to znaczy, żc obejmuje korekty związane z wysokością dywidend i nowymi akcjami w stosunku do poziomu bazowego z pierwszej sesji giełdowej w dniu 16 kwietnia 1991 r.
WIG 20 obejmuje jedynie zmiany cen akcji (jest to tzw. indeks cenowy) 20 spółek notowanych na giełdzie, mających najwyższą wartość rynkową i najwyższy udział w obrotach giełdy. Przesunięcia na liście tych 20 spółek są możliwe raz tu kwurtai. W indeksie WIG 20 nie mogą uczestniczyć fundusze inwestycyjne oraz więcej niż a spółek z jednego sektora giełdowego. Pierwsza wartość indeksu WIG 20 wynosiła 1000 w dniu jego wprowadzenia na giełdę, tj. 16 kwietnia J994 r.
MIDWIG jest to indeks cenowy notowany na rynku podstawowym. Liczony jest na podstawie wartości portfela akcji 40 średnich spółek, które w rankingu indeksu WIG znalazły się na najwyższych pozycjach, ale nie weszły do WIG 20. Począlko-wy poziom indeksu z dnia 31 grudnia 1997 r. wyniósł 1000 punktów.
NIF jest indeksem cenowym, odpowiadającym wartości rynkowej IS akcji NH. otrzymanym z wymiany jednego świadectwa udziałowego.
WIRR oznacza Warszawski Indeks Rynku Równoległego, charakteryzując) przeciętną kondycję spółek niedopuszczonych do notowań na rynku podstawowym.
Wprowadzony w 2000 r. TechWIG to również indeks cenowy. Uczestniczą w nim wszystkie spółki z Segmentu Innowacyjnych Technologii (SiTech). czyli spóiti zaliczane do sektora telekomunikacja informutyka oraz spółki, których przedmiotem działalności jest produkcja z wykorzystaniem innowacyjnych technologii.
■
Indeks WIG-PL giełda oblicza od 22 grudnia 2003 roku. W układ indeksu wchodzą wyłącznie akcje krajowych spółek giełdowych notowanych na rynku podstawowym. Wartości historyczne oraz zasady indeksu są tożsame z indeksem WIG (notowania sprzed 22 grudnia 2003 r.).
Subindeksy sektorowe obejmują spółki / poszczególnych sektorów gospodarki — bankowości, budownictwa, informatyki, mediów, spożywczego i telekomunikacji. Pk>* zwalają one ocenić efektywność inwestowania w spółki z danego sektora. Jeżeli wibin-deks sektorowy rośnie w danym okresie, to znaczy, żc dana branża gospodarki rozwija się i warto w niej działać oraz w nią inwestować. Subindeksy sektorowe uwzględniają dochody z tytułu dywidend i praw poboru, są więc indeksami dochodowymi.
Często dla firm notowanych na giełdzie oznacza się wskaźnik Ccna/Zyak. który określa, ile razy cena danej akcji jest wyższa od zysku przypadającego na jedną akcję.
Przykład. Jeżeli na przykład firma wyemitowała 3000 akcji po 5 zl za akcję, a zysk
firmy w ubiegłym roku wynosił 6000 zl. to:
- zysk przypadający na jedną akcję wynosi: 6000 zl: 3000 akcji = 2 zl.
- wskaźnik Cena/Zysk wynosi: 5 zł: 2 zl = 2.5.
Wskaźnik len jest jednym z najważniejszych wskaźników określających wartość akcji. Im niższa jest jego wartość, tym tańsze są akcje w stosunku do zysku firmy i tym bardziej opłaca się je kupić. Dla przedsiębiorstw amerykańskich wskaźnik ten wynosi średnio od 10 do 20. Oznacza to. że kupując akcje tych przedsiębiorstw, płacimy co najmniej dziesięciokrotnie więcej niż wynosił przypadający na nie zysk w roku ubiegłym.
Jak tego dowodzi praktyka krajów, w których giełdy działają nieprzerwanie od wielu dziesiątków lat. nadzór organizacji państwowych nad giełdami nie likwiduje niebezpieczeństwa manipulacji w grze giełdowej. Ponieważ wzrost popytu na akcje powoduje trend rosnących kursów akcji, a spadek popytu - trend malejący, niektórzy wytwarzają sztuczną zmianę popytu na akcje. Najprostszą metodą jest sprzedaż akcji samemu sobie przez podstawione firmy, co wywołuje wrażenie wzrostu popytu i sztuczny wzrost kursów. Kiedy ceny akcji uzyskują w wyniku tej manipulacji najwyższy poziom, właściciele akcji sprzedają je i osiągają wysoki zysk. Pokrzywdzeni są ci. którzy kupili akcje wtedy, kiedy były najdroższe, gdyż sztucznie zawyżony poziom cen akcji po pewnym czasie spada.
Na giełdach papierów wartościowych najczęściej są zawierane transakcje rzecz) -winie, zwane kasowymi, w których sprzedawane papiery wartościowe są dostarczane natychmiast lub w ciągu jednego lub dwóch dni. zależnie od regulaminu giełdy, i w ten sam sposób następuje zapłata. Na niektórych giełdach są zawierane również transakcje terminowe, w których ustala się późniejszy termin realizacji. W «yw wypadku jeden z kontrahentów liczy na zwyżkę, drugi na zniżkę kursu w dniu realizacji. Podłożem transakcji terminowych są często względy spekulacyjne.
Każdy, kto chce kupić lub sprzedać akcje na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, nie może tego uczynić indywidualnie, lecz musi skorzystać | pośrednictwa przedsiębiorstw (biur) maklerskich. W początkowym okresie uruchomienia