P4280200 (3)

134

Budynki mało- i śrcdniokubaiurowe ze ścianami r. innych materiałów

czynnik przenikania ciepła U_m„ =0.75 W/(m²-K). W obecnie obowiązujących PN-B-2025:I999 i PN-EN ISO 6946:1999 jeszcze bardziej zaostrzono te wymagania, jednocześnie uzależniając U_mM od występowania w ścianach okien, balkonów, i wprowadzając konieczność uwzględniania mostków termicznych. W budynkach mieszkalnych w zabudowie jednorodzinnej dla ścian zewnętrz-nych z izolacją z materiału o współczynniku A <0,05 W/(m²-K) U_mas =0,30, w pozostałych przypadkach Umax — 0-50.

Elementy budynku powinny spełniać wymagania PN-EN ISO 717-1:1999 i PN-EN ISO 717-2:1999 dotyczące izolacyjności akustycznej elementów budowlanych. W pracach projektowych można korzystać z instrukcji 1TB nr 293/90 dotyczącej projektowania pod względem akustycznym przegród w budynkach.

Wymagania w zakresie wentylacji określono w PN-83/B-03430, bezpieczeństwa pożarowego w PN-93/B-02862/Az 1:1999 i PN-96/B-02874/Azl: 1999. a ochrony przed promieniotwórczością w instrukcji ITB nr 234/95.

Metody i warunki wykonywania pomiarów stężenia radonu w powietrzu w pomieszczeniach budynków przeznaczonych na stały pobyt ludzi są podane w instrukcji ITB nr 352/98.

Zasady oceny i metody zabezpieczeń istniejących budynków mieszkalnych przed emisją chemiczną z materiałów budowlanych, urządzeń grzewczych i wyposażenia wnętrz zawiera instrukcja ITB nr 350/97.

4.2. Fundamenty

W budownictwie tradycyjnym fundamenty budynków wykonywano z materiałów pochodzenia miejscowego, zwykle kamieni polnych i cegieł. Były to najczęściej ławy lub stopy fundamentowe, w których jako spoiwo stosowano zaprawę cementową lub cementowo-wapienną.

Kamienie naturalne charakteryzują się dużym ciężarem objętościowym i znaczną wytrzymałością na ściskanie (tabl. 4.1). Należy dodać, że wytrzymałość kamieni na rozciąganie sięga przeciętnie 1/26, na ścinanie 1/13, a na zginanie 1/16 wytrzymałości na ściskanie. Materiały kamienne pozyskuje się w formie nieznacznie obrobionej (kamień łamany, bloki formaki i płyty surowe, kamień łupany) lub w postaci bardziej obrobionej. Zastosowanie kamieni w budownictwie zależy od ich właściwości technicznych. Do elementów nośnych konstrukcyjnych, np. do fundamentów i murów, mogą być stosowane kamienie nawet w stanie surowym. nie obrobione albo też w różnym stopniu obrobione.

Stopy i ławy z cegły lub kamienia wykonuje się o zmiennej szerokości u góry i u dołu. Stopy i ławy ceglane muruje się z odsadzkami. ponieważ naprężenia w murze rozchodzą się pod pewnym kątem, którego wielkość zależy od rodzaju zaprawy. Szerokość odsadzek wynosi zawsze 1/4 cegły. Iloraz wysoko-

Tablica 4.1

Pudstmw cechy techniczne najczęściej stalowanych skal | ISO)

Skaty	Rodzaj kamienia	Ciężar objętościowy kN/m^3	Wytrzymałość na ściskanie /?r	Ścieralność) na tarczy Bbhmcgo	Nasiąkliwość i wagowo I %	Ńrardośćj wg skali Mohsa
			MPa	mm		mm |
	granit	23,0-27,5	100-220	0.6-2,3	0.1-0.7 1	60-70" I
	bazalt	26,0-32,0	160-300	0,9-1,9	0.I-0.7 1	60-80 1
1	mclnflr	24,0-27,0	130-200	0.7-1,5	0,10,7 '	70
^1 s	andezyt	24,0-29,0	120-200	2,2	0.1-0.6	60-70 |
*	piaskowce	18,0-27,0	10-150	0,9-25	0,5-15	40-70
1	wapienie	14,0-28,0	8-100	3-20	OJ-30	20-30
1	dolomit	21.0-28,0	60-160	3-4	0.30.8	20-40
i> 1 C 1 ** O	marmur	19,0-28,0	80-150	2-4	0.10,5	30
3 u	kwarcyt	23,0-27.5	200-300	0.4-I.2	i 0.1-0J	70
2					i	1 ... — i

ści (s) i szerokości odsadzek (/i) winien być: dla zaprawy cementowo-wapiennej h/s > 3, a dla zaprawy cementowej h/s > 2. l.awy ceglane wykonuje się najwyżej z trzema odsadzkami, tj. szerokości 40cm większej niż spoczywająca nu nich ściana. Mury fundamentowe z cegieł ceramicznych pełnych oraz z kamienia naturalnego w gruntach mało wilgotnych powinny być wykonywane na zaprawie marki od 3 do 8, a w wilgotnych i mokrych na zaprawie marki od 5 do 10.

We współczesnym budownictwie stosuje się najczęściej fundamenty betonowe lub żelbetowe. Wytrzymałość betonu zależy od wielu czynników, przede wszystkim od uziarnienia i jakości kruszywa, ilości oraz jakości cementu i wody. a także od technologii produkcji mieszanki betonowej, warunków dojrzewania betonu w konstrukcji i wieku betonu. Głównym parametrem przyjmowanym przy projektowaniu mieszanki betonowej jest stosunek wagowy wody do cementu (ui/c). Powinien on wynosić około 0,2. jednakże ze względów technologicznych przyjmuje się zwykle w/r w 0,4-0,6. Wytrzymałości charakterystyczne i obliczeniowe betonu podano w tablicy 4.2. Naprężenie w betonie rozkłada się pod kątem około 45°, co umożliwia obniżenie wysokości elementu. Zasadniczo dąży się do lego, aby fundamenty były betonowe, a zbrojenie wprowadza się dopiero w przypadkach koniecznych, np. gdy chodzi o zmniejszenie ich wysokości lub gdy wymagają tego względy konstrukcyjne bądź technologiczne. Wynika to z faktu, że zbrojenie fundamentów znajdujących się w wilgotnym gruncie może