E22 * G3*
ca>
gs <.
K3*
«
p?q-»
E3*
S * CS * GSł C53*
Rjrc. 14. Mapa geologiczna:
Mapa o (zakryta): !-gluty. 2-plaski. 3-żwiry. 4-łupki, 3-zlepieńce.
6 - Ilołrpkl. 7 • wapienie. 8 - torf/. 9 - siatek napływowy.
Mapa b (odkryta): / • lupki eoceńskie. 2 - zlepieńce kredowe. Ilotupki Jury brunatnej. 4 - wapienie jury białej. 3-znak biegu 1 upadu.
Dane do map geologicznych uzyskuje się na drodze kartowania terenowego, które jest ciągle jeszcze metodą podstawową - uzupełnianą wierceniami i innymi metodami. W przypadku map geologicznych zakrytych, obserwacji terenowych dokonuje się najczęściej w odsłonięciach naturalnych lub płytkich odsłonięciach sztucznych. Dane konieczne do wykonania map geologicznych odkrytych uzyskuje się z wierceń, szybów, którymi uzupełnia się obserwacje uzyskane z odsłonięć. Objaśnienia znaków i barw znajdujemy w legendzie mapy. W legendzie mapy występują dwa rodzaje symboli:
• barwy lub szrafowania
• znnki cyfrowe lub literowe oraz znaki umowne.
Barwami lub szrafbrą uzupełnionymi symbolem literowym przedstawiane są na mapach formacje geologiczne czyli zespoły skal często różne pod względem składu i pochodzenia, ale powstałe w ciągu jednego okresu geologicznego. Na ryc. 15 zestawiono ważniejsze znaki umowne.
Ryc. 13- Znaki umowne:
I - granice warstw geologicznych pewne. 2 - granice warstw geologicznych przypuszczalne.
3 - granice nasunlfć. 4 - bieg i upad warstw. 5 - poziome ulotenle warstw,
6 - pionowe ułożenie warstw skalnych, 7 - osie synklln, 8 - osie antyklin, 9 - leje krasowe, 10 - Jaskinie
Opracowaniami uzupełniającymi mapę geologiczną są przekroje geologiczne, profile statygrańcanr > opisy.
Przekrój geologiczny jest to zmniejszony, graficzny obraz budowy geologiczną powsij>- A wyniku przecięcia wycinka skorupy ziemskiej z płaszczyzną pionową.
Profil stratygraficzny to graficzne przedstawienie kolejności występowania utworów geologicznych na danym obszarze. W niezaburzonych, poziomo zalegających warstwach skalnych, utwory najstarsze znajdują się na dole, najmłodsze na górze, co odpowiada kolejności ich osadzania się.
3.Z Analiza treści tektonicznej
Na podstawie analizy mapy geologiczną można odczytać charakter tektoniczny danego wycinka terenu, a także zinterpretować szczegóły tej budowy.
Odtwarzanie tektoniki czyli sposobu ułożenia warstw skalnych dokonywać można w oparciu o:
• zaznaczone na mapie kierunki biegu i upadu warstw
• przebieg tzw. linii intersekcyjnych
• stosunek linii intersekcyjnych do warstwie.
Wyznaczanie struktur tektonicznych oparte o analizę symboli biegu i upadu warstw, bądź tez przebieg linii intersekcyjnych stosuje się wówczas, gdy mapa geologiczna nie posiada podkładu topograficznego. Są to najczęściej mapy przeglądowe i ogólne - a więc w małych skalach.
3.2.1. Określanie tektoniki ip oparciu o symbole biegu i upadu
Biegiem warstwy nazywamy linię powstałą z przecięcia stropu lub spągu warstwy skalnej z płaszczyzną poziomą. Bieg wyrażamy jako azymut tej linii tj. kąt zawarty między kierunkiem północy a kierunkiem linii biegu mierzony zgodnie z ruchem wskazówek zegara.
Upad warstwy - to kąt zawarty pomiędzy płaszczyzną poziomą a powierzchnią warstwy skalnej mierzony w płaszczyźnie prostopadłej do linii biegu. Poza wielkością kąta upadu podaje się kierunek zapadania warstwy w stosunku do stron świata (tyc. 16).