Porządek sądów (11)

O sądach miejskich.

nych: Zn ius vocatierant, loro te para. A stanąwszy do swego prawa wyjąć abo słuszną przyczynę powiedzieć, przeczby nie winien odpowiadać.

Gość przed obcym sędziem ininien odpowiadać z pewnych przyczyn.

Pozwany w inszym prawie powinien odpowiadać z pewnych przyczyn: naprzód, jeśliby imie-nie miał w onym prawie, tedy ile z strony imienia winien odpowiadać. Wtóre, jeśliby tam co wystąpił, tamże ma być karan, wedle pospolitej przypowieści: gdzie kto zgrzeszy, tam pokutuje. Trzecie, gdzie kto handel wiedzie abo się zadłuży i płacić zapisze. Czwarte, gdzie kto skarży, tam też stronie pozwanej, jeśliby od niej o co był obwinion, ma odpowiadać, co w prawie zową per modum reconventionis. lure Municipali artic. 28. Speculo Saxon. lib. 1 artic. 61, lib. 3 artic. 79.

Wina, kto sąsiada sinego niepotrzebnie pociąga in inszym prainie.

Osiadły kupiec gdyby od sąsiada swego na drodze był hamowany a przyzwany do obcego sędziego o dług, a on pozwany wybiłby się słusznemi przyczynami do prawa swego, tedy temu pozwanemu, gdyby przed własnym sędziem o to czynił, ma być nagrodzona szkoda i lekkość od onego, przez którego był na drodze niepotrzebnie gabany abo are-stowany. Której rzeczy ten to pozwany ma mieć świadectwo od obcego sędziego do swego sędziego, przez list otworzysty abo minutę onej sprawy, którą by okazał własnemu sędziemu przeciw stronie, jeśliby tej lekkości przała. lure Municipali articulo 68.

Część wtóra.

O gorącym pramie.

Nie każdy złodziej, u kogo kradzioną rzecz, najdą.

orące prawo jest, które wszelkiego czasu, i w święto, i czasów zawieszonych od praw bywa, gdy jaki złoczyńca na jasnym a świeżym złoczyństwie, jako mówią, in ma- 1 | nuali et recenti facto, będzie uła- I' piony, tak iżby mu szło o gardło, jako na złodziejstwie, na łupiestwie, na morderstwie, na mężobójstwie, na gwałceniu panieńskim, na zapaleniu domów abo przy jakimkolwiek innym zgwałceniu pokoju pospolitego bądź ręką, mieczem, ogniem i którymkolwiek innym obyczajem. Iu. Mu. art. 114 et 115. Miedzy złoczyństwo też poczytają, kiedy kto rzecz kradzioną ma w swoim schowaniu, do którego sam nosi klucz, wyjąwszy by rzecz kradziona tak mała była, iżeby oknem mogła być wrzucona. Wszakże i około wielkich rzeczy najduje się, iż nie każdy to złodziej, u kogo rzecz kradzioną najdą, cho-ciaby tak wielka była, iżby oknem nie mogła być wrzucona. Bo ma za sobą taki wiele obron wedle prawa, jako napisano lure Mu. art. 92 et 135. Spec. Sax. lib. 2 ar. 36.

Gorące prawo, gdy kogo za świeża pojmają, zwłaszcza na mężobójstwie a na gwałcie, trwa cztery a dwadzieścia godzin. A gdy minie gorące prawo, tedy (oprócz słusznej przyczyny, iżby na ten czas przeciw takiemu nie możono postąpić) o gardło już takiemu nie idzie, ale płacić a dosyć czynić ma wargieltem w prawie opisanym, wedle stanu.