Re exposure of DSC03275

Grupa Laokoona

<1 W. p D.I.I

Wielkim osiągnięciem hellenistycznych rzeźbiarzy był fryz zdobiący widii ołtarz Zeusa w Pergmmonie. Budowla ta została wzniesiona z inicjatywy Euiw-nesa 11, w latach 180-160 p.n.e. Dekoracja rzeźbiarska ołtarza przedstawu klasyczny motyw walki bogów z gigantami, który posłużył jut kiedyś Atcta^ kom do upamiętnienia zwycięstwa nad barbarzyńcami (wojny grecko-perskie; a teraz skorzystali z niego artyści z pergameńskiej szkoły rzeźbiarskiej, »bj uwiecznić sukcesy swoich władców w wojnie z Galatami.

Tendencje do realistycznych przedstawień postaci i krajobrazów obserwuje my również w malarstwie hellenistycznym.

Inne reguły rządzą natomiast wizerunkami władców umieszczanymi Mae netach w towarzystwie różnych symbolicznych akcesoriów. Aleksander pmd stawiany jest np. z rogami barana, symbolem Zeusa-Amons, Demetrios Połśf ketes i 8eleakos I mają wplecione we włosy rogi byka; ich twarze w portom** z ówczesnymi rzeźbami wydają się jednak mało zindywidualizowane.

2. Główne kierunki filozofii hellenistycznej

W epoce hellenistycznej głównym ośrodkiem myśli filozoficznej pozostały Ateny, gdzie z powodzeniem działały stare szkoły. Akademia i Likejon, oraz powstawały nowe kierunki. Tam pod koniec IV w. pojawiły się i zyskały popularność szkoły filozoficzne odpowiadające na wyzwania nowej rzeczywistości, skoncentrowane na człowieku, który w świecie hellenistycznym stracił oparcie we wspólnocie obywatelskiej i potrzebował wskazówek, jak tyć. Centralne miejsce w doktrynach filozoficznych ząjęły zagadnienia moralne. Przedmiotem zainteresowania filozofii stało się szczęście człowieka, które zdaniem greckich myślicieli nowego pokolenia zależało od sposobu, w jaki człowiek żyje i postępuje. W swoich poszukiwaniach przedstawiciele głównych szkół hellenistycznych, epi-kureizmu i stoicyzmu, odwoływali się do koncepcji przedplstońskich. Epikur przyjął atomistyczną teorię Demokryta, a stoicy widzieli swego prekursora w Heraklicie.

Epikur (341-270 r.), który pod koniec IV w. założył w Atenach swoją wspólnotę - od miejsca spotkań nazwaną Ogrodem - pomagał ludziom zwalczać lęk przed bogami i śmiercią. Nauczał on, te bogowie istnieją, ale są obojętni na sprawy ludzkie, a dusza człowieka w chwili śmierci rozpada się na atomy, z których powstała, nie może więc być poddana żadnym próbom i karom. W tej sytuacji jedynym sensem ludzkiego życia jest przyjemność, ale nie zmysłowa rozkosz z doktryny cyrenąjków, tylko przyjemność duchowa, rodząj spokoju duszy, który można osiągnąć wyrzekąjąc się niepotrzebnych pragnień.

Twórcą stoicyzmu był Zenon (ok. 336 - ok. 262 r.>, przybysz z miasta Kition na Cyprze. Jego szkoła nie miała stałej siedziby i uczniowie zbierali się w Malowanym Portyku na ateńskiej agorze (gr- stoa - portyk, stąd stoicyzm). W dziejach stoicyzmu historycy filozofii wyróżniają trzy okresy: starszą Stoę, do której należą obok Zenona Kleantes z Assos (331-323 r.) i Chryzyp z Soloj (ok 277 -ok. 208 r.), średnią Stoę z Panąjtiosem z Rodos (ok. 185 - ok. 109 r.) i Posejdo-niosem z Apamei (135-51 r.) oraz późną Stoę, której rozwój przypada już na okres cesarstwa rzymskiego.

Zenon 1 jego następcy zaproponowali nową wiąję kosmosu rządzonego przez nąjwyżBzą rozumną siłę, którą określali różnymi nazwami: Przeznaczenie, Boska Opatrzność czy bardziej tradycyjnie - Zeus (do „Zeusa wieloimtennego" zwracał się Kleantes). Głosili też ideę cyklicznego ginięcia i odradzania się całego świata w powszechnym pożarze. Odradzający się kosmos ma zawsze taką samą postać, a więc każdy na nowo przeżywa swoje życie. W filozofii stoików człowiek jest częścią kosmosu, naturalnej ojczyzny wszystkich ludzi. Tym samym stoicy przywrócili ludziom ich tożsamość utraconą po rozpadzie obywatelskich wspólnot, obywatel polis stał sie teraz obywatelem wszechświata (gr. kosmopolites). Konsekwencją tego poglądu było przekonanie, że człowiek powinien żyć zgodnie t prawami rządzącymi wszechświatem, a więc zgodnie z naturą, czyli rozumnie; takie życie uznano za prawdziwe szczęście. Nie każdy ten stan doskonałości