SAM30

Wika polityka npnlaM w XX I XXI Wicku GMwnc kierunki, fakty. Iudrl«. -yfn „ ,_Ą

rwaniem: prowadzenia całkowicie suwerennej polityki zagraniczny w zupełnie nowych warunkach. W byłym obozie komunistycznym nikt przed nim nie miał do czynienia z tak trudnym, pionierskim zadaniem. Kierowany przez niego resort borykał się z niedostatkiem pieniędzy i brakiem kompetentnych kadr. zdolnych podejmować suwerenne działania, a poraimo to z sukcesem poprowadził politykę niezawisłej Polski. Trzeba przyznać, że na tej niwie odniósł sukcesy, chociaż nie brakowało krytyków jego posunięć. Prowadził politykę zagraniczną w stylu klasycznym i nie zawsze rozumiał nowe wyzwania, przed którymi stawała Europa, jako minister od początku podkreślał twoją niezależność. szczególnie od istniejącej jeszcze wtedy PZPR. Organizacja partyjna, iłirifftąją¹** w ramach MSZ. za jego kadencji ograniczyła swoją działalność, zwłaszcza po tym. gdy wyraził swoje niezadowolenie ze zwołanego zebrania z udziałem Tadeusza Fiszbacha (wówczas wicemarszałka Sejmu). Oświadczył, że nie życzy sobie tego typu spotkań w gmachu MSZ. choć nie było wtedy żadnych przepisów prawnych zabraniających funkcjonowania organizacji partyjnej w administracji. Wkrótce po objęciu urzędu ostro zareagował na list rumuńskiego dyktatora Nicolae Ceausescu krytykującego rozwój wydarzeń w Polsce. W początkach lat dziewięćdziesiątych zajął się ułożeniem na nowo stosunków Polski z sąsiadami, których liczba rozrosła się z trzech do siedmiu. Fakt, że z terytorium RP wycofano wojska radzieckie, że Polacy zaczęli poruszać się po Europie bez wiz, że Niemcy stały się państwem popierającym Polskę w procesie integracji ze strukturami europejskimi i wiele jeszcze innych kwestii, dziś oczywistych, a w okresie PRL niewyobrażalnych. wszystko to było niewątpliwie również zasługą polityki zagranicznej prowadzonej przez Skubiszewskiego. Byt ministrem doskonale orientującym się w meandrach zachodnioeuropejskiego życia poktycznego i towarzyskiego, w czym pomocne okazało się jego nienaganne wychowanie, maniery i prawdziwie europejskie tradycje wyniesione z domu rodzinnego. W czasach gdy Polska była na nowo odkrywana przez Zachód, niewątpliwie stal się wspaniałą wizytówką blisko

atgdritttemitioooweKo narodu. Jego konserwatywny myl uprawiania polityki zagranicznej nie zawsze jednak przystawał do nowych wyzwań. Je&tcze po dwóch łatach pełnienia funkcji ministra, w listopadzie 1991 r., komentując rezultaty wizyty w Brukseli, uskarżał się, że on. dyplomata. musi zajmować się „problemem wołowiny i baraniny”. A to właśnie takie i podobne kwestie miały stać się wkrótce strategicznymi problemami w tworzącej się Unii Europejskiej, do członkostwa w której fołska miała wkrótce aspirować.

Rząd Mazowieckiego cieszył się wielkim poparciem. Atutem nowego premiera był ogromny kredyt społecznego zaufania: początkowo pożerało go 84% badanych, a po trzech miesiącach 90%. Szef rządu byt nrołenmłbem ostrożnego prowadzenia polityki zagranicznej. W chwili powołana Mazowiecki był jedynym niekomunistycznym szefem rządu w Iliadzie Warszawskim. Ster rządów w Związku Radzieckim znajdował się wprawdzie w rękach reformatorskiego Michaiła Gorbaczowa, a na Węgrzech tamtejsi komuniści realizowali program daleko idących reform, lecz w NRD i Czechosłowacji u władzy nadal pozostawali przeciwnicy demokratyzacji, a przywódca partii rumuńskiej Ceauąescu wzywał knge Układu Warszawskiego do zbrojnej interwencji w Polsce w imię obrony realnego socjalizmu (Gorbaczow tę inicjatywę zignorował). Poza tym pozycja Gorbaczowa była bardzo słaba i nie wykluczano, że może tostać obalony, a na Kremlu ponownie zapanują twardzi komuniści (taki pucz, nieudany, nastąpił w sierpniu 1991 r. - tnr. pucz Janajewa). W Polsce w chwili wyboru Mazowieckiego wciąż stacjonowało 60 000 żołnierzy radzieckich, a znacznie silniejsze oddziały ra-(tarrfcie znajdowały się w Niemczech Wschothich. Wprawdzie Moskwa oświadczyła, że wybór premiera jest wewnętrzną sprawą Polaków, ale jednocześnie podkreślała, iż Polska powinna pozostać w Układzie Wg-szawskim. Mazowiecki i Skubiszewski zmuszeni byli zatem sugerować tajniom, że Polska pozostanie w Układzie Warszawskim oraz RWPG, z tym że obie te struktury zdaniem strony polskiej powinny zostać jdemokotyzowane".

153 ■