scan0012 (36)

MATERIAŁY I PRZYBORY

Skład medium

Farba akrylowa

Farby akrylowe to farby polimerowe, czyli zawierające spoiwo składające się z wodnej emulsji wysoko spolimcryzowa-nego plastyku. Polimeryzacja to proces chemiczny, podczas którego dochodzi do łączenia podobnych bądź różnych molekuł, w wyniku czego powstają makromole-kuły, czyli polimery. Gdy wodny lub emulsyjny roztwór zawierający takie makromo-Ickuły czy też cząsteczki plastyku wysycha, cząsteczki łączą się tworząc jednolitą, elastyczną, przejrzystą i wodoodporną warstwę. Jest to syntetyczna żywica, zwana tak dlatego, że właściwościami przypomina żywice naturalne, jak kauczuk czy lateks roślinny. Cechy te powodują, że spolimc-ryzowane emulsje stanowią podstawę nic tylko większości klejów i pigmentów, ale też wielu innych produktów: mctyloakry-lanu, poliestru itd. Przejrzystość i elastyczność tych substancji powoduje, że znakomicie nadają się do rozmaitych rodzajów farb.

Jeśli chodzi o malarstwo artystyczne, to substancje te zaczęto stosować ok. 1948 roku, co dało początek dwóm rodzajom farb: winylowym i akrylowym.

Zatem, aby nie mylić ich ze sobą, jak to się często zdarza, należy dodać, że w farbach winylowych spoiwem jest octan poliwinylowy (PVA), znany też jako lateks syntetyczny. Lateks barwą i konsystencją przypomina mleko, a po wyschnięciu staje się przezroczysty. Substancja znana jako biały klej to po prostu odmiana syntetycznego lateksu. W sprzedaży spotyka się go jako farbę lateksową, wodną lub plastyko-

Ryc. 22. Trzy przykłady lateksu syntetycznego (z lewej), matowego medium akrylowego (pośrodku) i błyszczącego medium akrylowego (z prawej). Wszystkie one są płynne. Lateks przypomina mleko i jest o wiele bardziej kryjący niż akryl.

Ryc. 23. Trzy wymienione wyżej substancje po wyschnięciu. Medium akrylowe (zwłaszcza to błyszczące) jest zupełnie przezroczyste. To właśnie dzięki temu farby akrylowe mają tak specyficzną chromatykę.

Ryc. 24. Plama farby akrylowej pozostawiona do wyschnięcia na kawałku szkła, a następnie usunięta. Aby dobrze przylegać, akrylwymaga podłoża porowatego, w innym przypadku łuszczy się jak skóra, tworząc elastyczne błonki.

wą.

Spoiwo akrylowe jest w porównaniu z lateksem raczej półprzezroczyste i można je natychmiast rozpoznać po ostrym zapachu amoniaku. Po wyschnięciu jest twardsze i bardziej odporne niż winyle.

9

Ryc. 25. Dwie tuby farb akrylowych, których zawartość zac Akryl schnie równomiernie, a po wyschnięciu nie daje się rozpuścić w wodzie.

*

- i

«

18